Kazakistan`ın Latin alfabesine geçiş süreci ve etrafında gelişen tartışmalar

Abstract

Bu çalışmada Kazakistan'ın bağımsızlık öncesi ve sonrasında alfabe tarihine yer verilmiştir. Tarih boyunca hangi alfabeleri kullandığı ve bugün gelinen noktada Latin alfabesinin kabulü sürecindeki tartışmalar incelenmiştir. Kazakistan'da gündeme gelen alfabe değişimi meselesi etrafındaki münakaşalar, Kiril alfabesinden Latin alfabesine geçiş ve kullanılacak olan Latin alfabesi standartları olarak iki yönde incelenmiştir. Söz konusu tartışmalarda Kazak aydınları ile diğer milletlerin önde gelen temsilcilerinin görüşleri taraftarlar ve karşıtlar olarak değerlendirilmiştir. Sonrasında ülke çapında Latin alfabesi üzerine yapılan bir sosyal anket sonuçları değerlendirilmiş, K.C. Eğitim Bakanlığı tarafından açıklanan Latin alfabesine geçişin gerçekleştirilme sürecine dair plana da yer verilmiştir. Ayrıca Türk Dünyası'nın önemli bir parçası olan Kazakistan için, Latin alfabesine geçişin önemi ve bu yeniliğin ülkeye vereceği katkılar üzerinde durulmaya çalışılmıştır.

In this study, the history of the alphabet was given before and after the independence of Kazakhstan. During the history, which alphabets were used, and the debates of the Latin alphabet during the course of the debates were examined. The controversy around the issue of alphabet change in Kazakhstan has been studied in two ways: the transition from the Cyrillic alphabet to the Latin alphabet and the Latin alphabet standards to be used. In these discussions, the views of Kazakh intellectuals and prominent representatives of other nations were considered as fans and opposites. Then, the results of a social survey on Latin alphabet were evaluated. The plan for the realization of the transition to the Latin alphabet announced by the Ministry of Education is also included. Furthermore, for Kazakhstan, which is an important part of the Turkic World, the importance of the transition to the Latin alphabet and its contributions to the country were tried to be emphasized.