Büyükçekmece Körfezi`nin zooplankton komünite yapısı ve çevresel faktörler

Abstract

Mart 2014 – Şubat 2015 tarihleri arasında yapılan bu çalışmada, Büyükçekmece Körfezi zooplanktonunun bolluğu, dağılımı, komünite yapısının zamansal ve mekânsal olarak değişimi ve bunlara etki eden çevresel parametreler incelenmiştir. Periyodik olarak her ay yapılan bu çalışmada örnek belirlenen 6 istasyondan vertikal çekim yöntemiyle elde edilmiştir. Araştırma süresince yapılan çalışmalarda zooplanktonun en yüksek bolluk değerinin Mart 2014'te körfezin batısında yer alan BC5 istasyonunda 72438,22 birey/m3 ve en düşük bolluk değeri ise Aralık 2014'te körfezin ortasında yeralan BC4 istasyonunda 5,96 birey/m3 olarak ölçülmüştür. Aylık örneklemelerde Copepoda, Cladocera, Rotifera, Chaetognatha, Appendicularia, Meroplankton, ve diğer gruplar [jelatinimsi organizmalar, Foraminifera (sp.) ve Tintinnida (sp.)] olmak üzere 52 tür/grup tezin inceleme konusu olmuştur. Zooplankton türlerinin bolluğu ve çeşitliği aylara göre farklılık göstermiştir. Sychaeta sp., Pleopis polyphemoides ve Acartia clausi ilkbahar aylarında, Penilia avirostris, Pleopis polyphemoides ve Oithona nana ise yaz aylarında bollukları yüksek olan en önemli türlerdir.Bu çalışma ile yabancı bir tür olan Oithona davisae Marmara Denizi için ilk defa kayıt edilmiştir. Ctenocalanus venus, Microcalanus pusillus, Centropages spp., Doliolida (spp.) ve Siphonophora (sp.) türleri sadece alt tabakalarda bulunmuştur. Büyükçekmece körfezinin ötrofik bir yapıda olduğu, zooplankton bolluğunun mevsimsel olarak değiştiği ve bunların değişiminde fiziksel parametrelerin ve özellikle de sıcaklığın önemli olduğu görülmüştür.Anahtar kelimeler: Zooplankton, Büyükçekmece Körfezi, çevresel faktörler, komünite yapısı, biyoçeşitlilik.

Abundance, distribution and the spatio-temporal variability of the zooplankton community structure in Büyükçekmece Bay and the influencing environmental parameters were investigated in this study accomplished from March 2014 to February 2015. Samples were collected by vertical hauls at 6 stations periodically sampled every month. The highest abundance during the study was obtained in March 2014, from the BC5 station located at the west of the bay as 72438,22 individuals/m3 whereas the lowest abundance was 5,96 individuals/m3 obtained in December 2014 from the BC4 station located at the centre of the bay. 52 species/group were determined by monthly sampling during this study, consisting of Copepoda, Cladocera, Rotifera, Chaetognatha, Appendicularia, Meroplankton and other groups [gelatinous organisms, Foraminifera (sp.) ve Tintinnida (sp.)]. Abundance and diversity of these species significantly varied amongst months.The most significant species were Sychaeta sp., Pleopis polyphemoides and Acartia clausi during spring months according to their abundance, while Penilia avirostris, Pleopis polyphemoides and Oithona nana were the most abundant ones in the summer months.Oithona davisae found in Büyükçekmece Bay was recorded as a new exotic species for the Marmara Sea. Ctenocalanus venus, Microcalanus pusillus, Centropages spp., Doliolida (spp.) and Siphonophora (sp.) species were only found in lower layers.It was found that Büyükçekmece Bay has an eutrophic structure, abundance of zooplankton changes seasonally and physical parameters, especially water temperature is important for these changes.Keywords: Zooplankton, Büyükçekmece Bay, Environmental Factors, community structure, biodiversity.