Yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında gövde zararlanmalarına neden olan viral etmenlerin biyolojik, serolojik ve moleküler yöntemlerle saptanması ve karakterizasyonu

Abstract

Bu çalışma Adana, Kahramanmaraş, Mersin, Niğde ve Osmaniye illerinde bulunan elma, armut ve ayva alanlarında 2006-2009 yılları arasında yürütülmüştür. Çalışmanın amacı; yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında zararlı Elma Gövde Çukurlaşma (Apple stem grooving capillovirus: ASGV) ve Elma Gövde Yivleşme (Apple stem pitting foveavirus: ASPV) virüs hastalıklarının saptanması, elde edilen izolatların karakterizasyonu ve bazı elma çeşitlerinin bu hastalıklara karşı reaksiyonlarının belirlenmesidir. Sürvey çalışmaları sonucunda 134 bahçeden alınan 619 elma, armut ve ayva örneğinin %18,41 oranında bu hastalık etmenleri ile enfekteli olduğu ELISA testi ile belirlenmiştir. Hastalık etmenlerinin bulunma oranı sırasıyla ASPV % 10,34, ASGV %5,49 ve ASPV+ASGV % 2,58, konukçu türlerin enfeksiyon oranları ise armut % 19,35, elma %18,33 ve ayva %17,39 şeklinde tespit edilmiştir. Bu hastalık etmenlerinin varlığı moleküler ve biyolojik yöntemlerle de doğrulanmıştır. Sürvey alanlarında yapılan makroskobik gözlemler sonucunda bu hastalıkların konukçuları üzerinde bazı belirtiler meydana getirdiği ve özellikle ASPV'nin ayva ve armut üzerinde ekonomik zarara neden olduğu tespit edilmiştir. Karakterizasyon çalışmaları sonucunda ASPV ve ASGV hastalık etmenlerinin konukçularına göre farklı biyolojik karakterlere sahip oldukları, karışık enfeksiyon halinde bulundukları durumlarda daha tahripkar seyrettikleri, fakat moleküler düzeyde izolatlar arasında büyük bir fark olmadığı belirlenmiştir. Çeşit reaksiyon denemesi çalışmalarında, bu hastalık etmenlerinin bazı ticari elma çeşitlerinin gövde çapında ve odun dokusu kuru ağırlığında azalmaya, dal açılarında ise genişlemeye neden oluduğu tespit edilmiştir. Ayrıca bu etmenlerin bazı ticari elma çeşitlerinde floem nekrozu ve dallarda şişkinlik şeklinde belirtilere de yol açtığı gözlenmiştir.

This study was carry out in Adana, Kahramanmaraş, Mersin, Niğde and Osmaniye provinces between years of 2006 and 2009. The aim of the study was determination and characterization of Apple Stem Grooving Capillovirus (ASGV) and Apple Stem Pitting Foveavirus (ASPV) on pome fruits and evaluation of the reactions of some commertial cultıvars to the diseases. During the survey, 619 samples were collected from 134 orchards and, 18,41 % of the samples were founded as ASPV, ASGV or ASPV+ASGV infected by ELISA test. The incidence of the diseases were determined as 10,34 % ASPV, 5,49 %ASGV and 2,58 % ASPV+ASGV. The infection rate of the species were determined as 19,35, 18,33 and 17,39 % in pear, apple and in quince, respectively. The presence of these diseases was confirmed also by molecular and biological means. By the macroskobik observation of the diseases in survey area the study showed that, diseases are inducing some symptoms on the host plant especialy ASPV was resulting economical damage on quince and pear. ASPV and ASGV were determined that can have different biological activity on their host plants according their origin?s. Impact of the diseases agents were very valuable in case of being mixed infection on the indicator plants. However, no any significant differences have been observed between isolates by the molecular characterisation. Moreover, the diseases were founded that they can reduce the trunk diameter and dryweight of the woody tissues, and increase the angle of the branches on some commertial cultivars. The floem necrosis and stem grooving symptoms on some succeptible commertial cultivars were observed in the reaction assay due to the ASPV and ASGV infections.