Kültür varlıklarının sanal ortam uygulamalarının ziyaret motivasyonu yönünden incelenmesi: Sait Faik Abasıyanık Müzesi üzerine bir inceleme

Abstract

Çalışma kapsamında kültür varlıklarının sayısallaştırılma süreçleri ele alınmıştır. İlgili varlıkların, müzelerin sayısal yansımaları olan sanal müzedeki yapıları incelenmiştir. Bunun için, sanal müze ve sanal gerçeklik kavramları bağlamında geniş bir alanyazın taraması gerçekleştirilmiştir. Daha sonra, Sait Faik Abasıyanık Müzesi'nin internet sitesi yeniden yapılandırılmış ve ilgili mekânın 3 boyutlu simülasyonu oluşturulmuştur. İnternet sitesi yapılandırmasında, en çok ziyaret edilen müzelere dair yapılan içerik analizi kullanılmıştır. Diğer taraftan, 3 boyutlu simülasyonun oluşumunda oyun mekaniklerinden faydalanılmıştır. Daha sonra, simülasyon, kullanılabilirlik analizi doğrultusunda test edilmiştir. Kullanılabilirlik analizinde PACMAD isimli, etkinliği, verimliliği, öğrenilebilirliği, bilişsel yükü, memnuniyeti, hatırlanabilirliği ve hata sayımını içeren bir model tercih edilmiştir. İnternet sitesi ve simülasyon, günümüz teknolojisi uyarınca geliştirilmiştir. Teknolojik açıdan geliştirilmiş bu iki araç, ziyaret motivasyonu açısından birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Ziyaret motivasyonu analizi için Neden-Sonuç Zinciri Teorisi tercih edilmiştir. Kullanılabilirlik testlerine ve ziyaret motivasyonu görüşmelerine 16-24 yaş aralığında yer alan 20 kişi katılmıştır. Elde edilen sonuçlar, 3 boyutlu müze simülasyonunun, ziyaret motivasyonu açısından daha başarılı olduğunu göstermiştir.

In this study, digitization processes of cultural assets were discussed. The structures of those objects were analyzed on virtual museum which is a digital reflection of real museum. For this purpose, a broad range of literature was reviewed in terms of virtual museum and virtual reality. Then, the website of Sait Faik Abasıyanık Museum was reconstructed and a 3D museum simulation was produced for related place. A content analysis which was applied for most visited museums, was used for the reconstruction process of website. On the other hand, game mechanics were used in the process of creating 3D simulation. Then, 3D simulation was tested through usability analysis. In usability analysis, a model named PACMAD which includes effectiveness, efficiency, learnability, cognitive load, satisfaction, memorability and error counting, was preferred to use. Website and simulation were both improved in terms of current technology. These technologically improved tools were compared each other, through visit motivation. Means-End Chain Theory was preferred to use for analysis of visit motivation. 20 people between 16-24 years old, participated in usability testing and visit motivation interviews. Results showed that 3D museum simulation was more successful for visit motivation.