Yakınçağ Osmanlı siyasi terminolojisinde kavram değişimleri

Abstract

XIX. yüzyıl gerek Osmanlı Devlet'inde gerek dünyanın geri kalanında ekonomik, siyasi, askeri, toplumsal vb. birçok alanda önemli değişimlerin yaşandığı bir zaman dilimdir. XIX. yüzyılda Osmanlı Devleti'nde yaşanan bu değişimler devrin diline de yansımıştır. Zamanla dilde yaşanan değişimlerden günlük veya siyasi hayatta kullanılan kavramlar da etkilenir. Devri ve devirde yaşanan değişimlerin etkilerini iyi anlayabilmek için kullanılan kavramların ne anlamlara geldiklerini bilmemiz gerekir.Amacımız incelediğimiz dönemde dile giren yeni ya da dilde hâlihazırda bulunan kavramların farklı kullanımın sebeplerini anlamak ve farklı kullanımlardan dolayı ortaya çıkan yanlış değerlendirmelerin önüne geçebilmektir. Devrin önemli kavramlarından olan; vatan, millet, ümmet, hürriyet, siyaset, nizam ve tanzimat kavramları çalışmanın temelini oluşturmaktadır. Ziya Gökalp ve Namık Kemal'in görüşleri bu tezde ön planda tutulmuştur. Bu yazarlara ek olarak devrin çeşitli münevverlerinden de yararlanılarak kavramlar incelenmiş ve kavramlara yüklenen anlamlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Vatan, Millet, Ümmet, Hürriyet, Siyaset, Nizam, Tanzimat

XIX. century is a period which significant changes are experienced both in the Ottoman Empire and in the rest of the world in many areas such as economic, political, military, societies etc. These changes in the Ottoman Empire in the XIX. century reflected in the language of the period. In time, the concepts used in daily or political life is also influenced by the changes in language. We need to know what the concepts means used to understand the effects of the changes in the period and the era.Our aim is to understand the reasons for the different uses of the new or present concepts in the language we examine and to prevent misperceptions due to different uses. One of the important concepts of the period; homeland, nation, ummah, freedom, politics, order and reform concepts are the basis of the study. The views of Ziya Gökalp and Namık Kemal were prioritized in this thesis. In addition to these writers, concepts were examined by making use of the various intellectuals of the period and the meanings attributed to the concepts were tried to be put forward.Keywords: homeland, nation, ummah, freedom, politics, order, reforms