Opioid ilaç kullanan hastalarda gelişen konstipasyonun yönetiminde abdominal masaj uygulamasının etkisi

Abstract

Deneysel nitelikte olan bu çalışma opioid ilaç kullanan hastalarda gelişen konstipasyonun yönetiminde abdominal masajın etkisini belirlemek amacıyla planlandı. Şubat 2017- Ocak 2018 tarihleri arasında İstanbul Üniversitesi Algoloji Bilim Dalı'nda 204 hastanın katılımıyla gerçekleştirilen bu çalışmaya kanser ve kanser dışı ağrı nedeniyle opioid analjezik alan, konstipasyon sorunu olan hastalar dahil edildi. Önceden hazırlanan randomizasyon listesine göre deney grubuna 102, kontrol grubuna 102 kişi olmak üzere 204 kişi örnekleme alındı. Deney grubu dört hafta süresince kahvaltı ve akşam yemeğinden 30 dakika sonra günde iki kez 15 dakika abdominal masaj uyguladı. Veriler abdominal masaj öncesi bir hafta, toplam beş hafta süresince Hasta bilgi formu, Defekasyon Günlüğü, Görsel Kıyaslama Ölçeği, Konstipasyon Yaşam Kalitesi Ölçeği ile elde edildi. Verilerin değerlendirilmesinde, tanımlayıcı istatistikler, Ki-kare, Mann Withney U, Kruskal Wallis, Wilcoxon, Spearmann korelasyon analizi, backward yöntemiyle regresyon testleri kullanıldı. Yaş ortalaması yaklaşık 61 olan çalışma grubunu çoğunluğu evli, erkek ve ilkokul mezunu hastaların oluşturduğu saptandı. Gruplar beslenme ve spor alışkanlıkları, opioid ilaç tedavisi açısından benzerdi. Deney grubunun kontrol grubuna göre konstipasyon şiddeti, tam boşalamama hissi, ıkınma şiddeti, makkatta ağrı, gaz şiddetinin istatistiksel olarak anlamlı düzeyde azaldığı, dışkı kıvamının iyileştiği, dışkılama sayısı ve yaşam kalitesi puanlarının istatistiksel olarak anlamlı düzeyde arttığı görüldü. Abdominal masaj uygulamasının opioid ilaç kullanımına bağlı gelişen konsipasyon yönetiminde etkili bir yaklaşım olduğu ancak dışkı miktarını değiştirmediği belirlendi.

This experimental study was planned to assess the effect of abdominal massage in management of constipation developing in patients who used opioids. This study performed at Istanbul University Algology Department between February 2017 and January 2018. 204 patients who took opioid analgesics for cancer and non-cancer pain and suffered from constipation were included in this study. The patients randomized to the experimental group (n=102) and the control group (n=102) according to the randomization list prepared by researcher. Patients in the experimental group performed abdominal massage for 15 minutes, twice a day, 30 minutes after the breakfast and dinner, for four weeks. The Patient Information Form, Defecation Diary, Visual Analog Scale, and Constipation Quality of Life Questionnaire were used for data colection. Descriptive statistics, Chi-square, Mann Whitney, Kruskal Wallis, Wilcoxon, Spearmann correlation analysis, and backward regression tests were used to assess the data. The mean age of the patients were 6114. Most of the patients were married, male and had a primary school of education. The groups characteristics were similar in terms of sociodemografic characteristics, opioid drug treatment, nutrition and sports habits. In the in experimental group severity of constipation, feeling of incomplete emptiness, severity of straining, pain in anus, severity of flatulence was lower than in the control group; The stool consistency of the control group improved and the number of defecation and quality of life scores increased. This study shown that the abdominal massage was an effective approach in management of the opioid induced constipation, although it did not change the amount of stool.