Maddi olmayan emek bağlamında sosyal medya işçileri: Facebook ve Youtube örneği

Abstract

Yeni medyanın getirdiği yeni ortamlardan biri; internetin kullanımının yaygınlaşmasıyla ortaya çıkan sosyal medya ortamlarıdır. Bu ortamlarda bir çok konu hakkında içerikler üretilip diğer kullanıcılar ile paylaşılmaktadır. Yeni medyanın temel ilkelerinden biri olan `etkileşim` ilkesi ile kullanıcılar aynı zamanda üretici hâline de gelmiştir. Sosyal medya kullanıcıları kimi zaman vakit geçirme-eğlence amaçlı olarak sosyal medyaya girmekte ve farkında olmadan -veya olarak- bir artıdeğer zincirinin içinde bulunmaktadır.İtalyan sosyolog Maurizio Lazzarato'nun ortaya attığı Hardt ve Negri 'nin çalışmaları ile popülerleşen 'maddi olmayan emek' kavramı, bu kullanıcıların aslında tüketim yaparken onların kullanım pratiklerinin başkalarına pazarlanan bir meta haline dönüşmesini ve aslında kullanıcının maddi olmasada bir emek harcadığını ve karşılığı maddi olarak alınmayan emeğin sömürüldüğünü açıklamak için kullanılmıştır. Bu emek ise günümüzde 'işçi' nin net olarak tanımının yapılmasını zorlaştırmaktadır. İş dışı yaşamda bile bir emek ve çalışma söz konusudur. Bunun yanında günümüzde internet temelli olarak kullanılan sitelerde-youtube türevleri vb.- hem kullanıcı, hem üretici olmak ve bu siteler üzerinden para kazanmak mümkündür. Bu tezde Facebook ve Youtube kullanıcıları iş dışı veya çalışma süreleri içerisinde Facebook'ta ve Youtube'da ne kadar vakit geçirmektedir? Bir artıdeğer zincirinin içinde olduklarının ve kullanım pratiklerinin birilerine fayda sağladığının farkında mıdırlar? Youtube'dan para kazanan kullanıcıların çalışma şartları nelerdir? 'İşçi' tanımı değişmiş midir? Gelecekteki 'işçi' tanımı için neler söylenebilir? gibi sorulara cevap aranacaktır. Bu amacı gerçekleştirmek adına Facebook ve Youtube kullanıcılarına bir dizi anket çalışması uygulanacak ve sonuca varılmaya çalışılacaktır.

One of the new medium brought by the new media is social media mediums that arising from the widespread use of the Internet. Contents are produced on many topics and shared with other users in these mediums. With the principle of interaction, which is one of the basic principles of new media, users have also become producer. Social media users sometimes enter the social media for time-consuming and entertaining purposes and are in a value chain.The notion of immaterial labor, popularized by the work of Hardt and Negri, proposed by the Italian sociologist Maurizio Lazzarato, İt has been used to explain the fact that these users actually are transformed into a commodity marketed to others while consuming their use practices, and in fact, that the user spent a lot of labor, and that the non-material labor is exploited.This labor makes difficult to make clear definition of workers today. Besides, it is possible to be a user and a producer and make money on these sites. In this thesis, İt will be sought answers to these questions. How much time do Facebook and Youtube users spend on Facebook or on Youtube while they are away from work or during their work? Are they aware that they are in a value chain and that their use practices capitalize for someone? What are the working conditions of users who earn money from Youtube? Has the definition of worker changed? What can be said for the definition of workers of future? In order to realize this aim, a series of surveys will be applied to Facebook and Youtube users and it will be tried to conclude.