Silifke yayla köylerinde domates üretiminde hastalık yönetimi

Abstract

Bu çalışmada; 2009 yılı Mayıs-Ekim ve 2010 yılı Mayıs-Ağustos döneminde Silifke'nin yayla köylerinde açıkta domates yetiştirilen alanlarda hangi fungal hastalıkların görüldüğü ve bu hastalıklara karşı kullanılan fungisitlerin neler olduğu, bunların doğru olarak seçilerek zamanında uygun doz ve formülasyonda uygun bir ekipmanla uygulanıp uygulanmadıkları, son fungisit uygulaması ile hasat arasında geçen zaman sınırlamasına dikkat edilip edilmediği, üretimde uygulanan pestisitlerle ilgili hasat edilmiş domates meyvelerinde bir kalıntının olup olmadığı belirlenmiştir. Yörede her iki üretim yılında kök ve kökboğazı çürüklükleri, iletim demeti solgunluğu, külleme, erken yaprak yanıklığı, yaprak küfü, sarı yaprak kıvırcıklık virüsü, kırmızıörümcek, yeşilkurt, beyaz sinek, yaprak galeri sineği ve 2010 yılında domates güvesi yoğun olarak görülmüştür. Sulama suyu 1 defa gübreli 1 defa gübresiz şekilde ve havuzlarda dinlendirildikten sonra damlama sulama yöntemi ile uygulanmaktadır. İlaçlamalar sırt pülverizatörü veya ilaçlama motoru (atomizör) ile 1,5-2mm delik çapı olan meme başlıkları ile yapılmaktadır. Yönetimli ve yönetimsiz tarlalardan alınan domates meyvelerinin 157 farklı pestisit kalıntısı analiz sonuçları incelendiğinde domates meyvelerinin bir kısmında pestisit kalıntısı saptanmış ancak hiç biri maksimum kalıntı limitinin üzerinde olmamıştır. Fakat bir örnekte domateste ruhsatlı olmayan dodine etkili maddesinin kalıntısı saptanmıştır. Sörvey yapılan köylerde Newton, Bona, Dino, Halay, Kardelen, Swanson ve Alsancak domates çeşitleri yoğun olarak yetiştirilmektedir. Domates üretim sezonunda 12-16 kez fungisit, insektisit ve akarisit uygulaması yapılmaktadır. Üreticilerin son ilaçlama ve hasat arasındaki sürenin tam olarak ne anlama geldiğini bilmedikleri belirlenmiştir. Bir üründe ruhsatlı olan bir fungisitin ruhsatlı olmadığı başka bir üründeki aynı hastalığa karşı kullanıldığı gözlenmiştir ki bu doğru değildir. Kabakgillerde ruhsatlı külleme ilaçları, domateste görülen külleme hastalığına karşı yoğun olarak kullanılmaktadır. Kullanılan fungisitlerin ve diğer pestisitlerin uygulama dozlarının sağlıklı olarak belirlenmediği, boş pestisit ambalajlarının gelişi güzel çöpe veya araziye terk edildiği, ilaç uygulayıcılarının eğitimsiz oldukları, tarımsal uygulamalar nedeniyle havanın, suyun ve toprağın kirlenebileceğinin dikkate alınmadığı anlaşılmıştır.Anahtar Kelimeler: Domates, fungal hastalıklar, pestisit kalıntısı, insan ve çevre.

In this study, it is determined that which fungal diseases are seen autdoors Silifke?s plateau villages in which tomatoes are grown in the term of May-October, 2009 and May-August, 2010 and what are the fungicides which are used against these diseaes and if these fungicides are aplied with a suitable team correctly and appropriate dosage and formulation, if it is paid attetion the time limit between the last fungicide application and harvest and it is determined if there is a residue in harvested tomatoes in the neighbourhood, It is densely seen in both production years, root and crown rot, fusarium wilts, powdery mildew, early blight, leaf mold, yellow leaf curly virus, red mite, greenworm, whitefly, leaf gallery fly and tomato moth in 2010. Irrigation water is applied once heads which have 1,5 or 2 mm hole scale. When 157-different pesticits residue results of tomatoes which are taken from controlled and uncontrolled fields are investigated, it is indicated pesticide residue in some of the tomatoes but none of them is over maximum residue limit. But it is indicated a residue of dodine-effective substance in tomato in on example. It is densely grown Newton, Bona, Dino, Halay, Kardelen, Swanson and Alsancak tomato varieties in investigated villeges. In tomato production season it is done 12-16 times fungicide, insecticide and acaricide application. It is indicated that the producers don?t know what the time between the last pesticide aplication and harvest means. One fungicide which is used to care one diseaes can not be used to care the same diseaes in another plant. But it is observed to be used. Registered powdery mildew pesticide in cucurbits are densely used against the powdery mildew diseaes in tomatoes. It is understood that the application dosage of the used fungicides and the other pesticides are not healthy determined and the free pesticides packings are left to field or rubbish at random and the pesticide applicators are uneducated and it is not take into consideration the pollution of the weather, water and soil through agricultural applications.Key Words: Tomato, fungal diseases, pesticide residue, human and enviranment