Dihaploidizasyon tekniği ile geliştirilen Yuva ve Kırkağaç saf hatlarının morfolojik karakterizasyonu

Abstract

Fusarium solgunluğuna dayanıklı Kırkağaç ve Yuva-Hasanbey kavun gruplarında çeşit ıslah etmek amacıyla dihaploidizasyon tekniğinden yararlanılmıştır. Öncelikle Türkiye'den toplanan ve halen Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü kavun gen havuzunda bulunan Kırkağaç ve Yuva-Hasanbey grubu kavun materyali içerisinden ümitvar olarak seçilen genotipler, 2003 yılında dayanıklı genitörlerle melezlenerek Fı ve geriye melezleri elde edilmiştir. Bu geriye melezlerde ışınlanmış polen tekniği ile partenogenetik haploid bireyler elde edilmiş ve haploid bitkiler kolhisinle katlanarak dihaploid saf hatlar oluşturulmuştur.Sunulan bu çalışmanın amacı ise, dihaploidizasyon tekniği ile geliştirilen 27 adet kavun saf hattının, modifiye edilmiş UPOV deskriptörüne göre 68 özellik bakımından morfolojik karakterizasyonunun yapılmasıdır.Karakterizasyonda, gözlemsel bazı bulguları rakamsal temellere dayandırmak için seradaki bitkilerde hipokotil uzunluğu, kotiledon uzunluğu, kotiledon genişliği, bitki boyu, ana gövde çapı, ana gövde boğum sayısı, yaprak uzunluğu, yaprak genişliği, yaprak sapı uzunluğu, yumurtalık uzunluğu, yumurtalık genişliği ve olgun meyvelerde; meyve ağırlığı, mühür çapı, meyve çapı, meyve yüksekliği, çekirdek evi çapı, çekirdek evi yüksekliği, meyve eti kalınlığı meyve kabuk kalınlığı ve suda çözünebilir kuru madde miktarı ölçülmüştür.Araştırma bulgularına göre 27 adet saf hat çeşitli düzeylerde birbirinden farklılıklar göstermiştir.Anahtar kelimeler: Haploidi, ışınlanmış polen, kavun, temel bileşenler analizi

Dihaploidization technique was used to develop melon cultivars of Kırkağaç and Yuva-Hasanbey group which are resistant to fusarium wilt. First of all, promising Kırkağaç and Yuva-Hasanbey genotypes were selected among melon materials collected from Turkey and are still conserved in the gene pool of The Department of Horticulture, Faculty of Agriculture, University of Cukurova and were crossed with resistant genitors to produce F1 and BC1 in 2003. By using this BC1 plants, parthenogenetic haploid plants were obtained by irradiated pollen technique and these haploid plants were dublicated with colchicine to develop dihaploid pure lines.The objective of this presented study was to conduct morphological characterization of 27 melon pure lines developed by dihaploidization technique according to the modified UPOV criterias for 68 characters.In characterization, hypocotyl length, cotyledon length, cotyledon width, length of main stem, thickness of main stem, number of nodes on main stem, leaf blade length, leaf blade width, petiole length, length of ovary and width of ovary were measured in plants in green house; fruit weight, diameter of pistil scar, fruit diameter fruit length, diameter of seed cavity, lenght of seed cavity, thickness of flesh, thickness of rind and total soluble solids were measured in ripe melon fruits to lean observation results on quantitative base.According to resarch results, 27 pure lines showed different level of variation from each other.Keywords: Haploidy, irradiated pollen, melon, principle coordinate analyses