Sigara bağımlısı bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışının ve etkili faktörlerin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş ve Amaç: Bu araştırmada, sigara bağımlısı bireylerin sağlıklı yaşam biçimidavranışlarını ve etkili faktörlerin değerlendirilmesini amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Çalışmamıza Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi TıpFakültesi Sigara Bırakma Polikliniğine başvuran 121 sigara bağımlısı hasta ile AileHekimliği Polikliniğine başvuran 120 sağlıklı birey dahil edildi. Katılımcılara sosyodemografiközellikleri içeren anket formu, sağlıklı yaşam biçimi davranış ölçeği IIformu ile sigara bağımlılarına sigara ile ilişkili sorular ve Fagerström NikotinBağımlılık testi formu uygulandı. İstatistiksel analizde Ki-kare, t-testi, tek ve iki yönlüvaryans analizi kullanıldı.Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması sigara kullananlarda 32,7±8,9 yıl iken sigarakullanmayanlarda 33,9±9,3 yıl olarak saptanmıştır. Gruplar arasında sosyo-demografiközellikler açısından fark yoktur. Sigara bağımlısı bireylerin sigara kullandığı yılortalaması kadınlarda 12,8±7,9 ve erkeklerde 13,6±8,9 yıl olup kadın ve erkeklerarasında istatistiksel olarak fark bulunmamıştır (p=0,626). Sağlıklı yaşam biçimidavranış ölçeği puan ortalaması sigara kullananlarda 122,9±16,9 ve sigarakullanmayanlarda ise 131,4±18,5 bulunmuştur. Sigara kullanamayanlarda sigarakullananlara göre sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği puan ortalaması yüksek olup,istatistiksel olarak anlamlıdır (p=0,001). Katılımcıların Sağlıklı yaşam biçimi davranışölçeği alt grupları puan ortalamaları karşılaştırıldığında; sigara kullanmayanlarda sigarakullananlara göre sağlık sorumluluğu, beslenme, manevi gelişim, kişiler arası ilişkilerve stres yönetimi boyutlarının puan ortalamaları yüksek olup bu fark istatistiksel olarakanlamlı bulunmuştur(p<0,05). Fiziksel aktivite alt boyutunda ölçeğin puan ortalamasısigara kullanmayanlarda sigara kullananlara göre yüksektir ancak fark istatistikselolarak anlamlı değildir(p=0,064).Sonuç: Çalışmamızda sigara kullananların sigara kullanmayanlara göre sağlıklı yaşambiçimi davranışları ve alt gruplardan beslenme, sağlık sorumluluğu, manevi gelişim,kişiler arası ilişkiler ve stres yönetimi daha düşük bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Sigara, Sigara bağımlılığı, Sağlıklı yaşam biçimi davranış ölçeği

Aim: In this study, we aimed to evaluate healthy lifestyle behaviors and effectivefactors of smoking addicted individuals.Material and Methods: 121 smokers who were admitted to the outpatient clinic and120 healthy individuals who applied to the Family Physician Policlinicat Kahramanmaraş Sütçü İmam University Faculty of Medicine were included. Aquestionnaire containing socio-demographic characteristics, a healthy lifestyle behaviorscale II form, smoking-related questions on tobacco addicts, and the FagerströmNicotine Dependence test form were applied to the participant. Chi-square, t-test,single- and two-way analysis of variance were used for statistical analysis.Results: The average age of participants was 32,7±8,9 years in smokers and 33,9±9,3years in non-smokers. There was no difference in terms of socio-demographiccharacteristics among the groups. The mean of smoking cigarette of addiction were12,8±7,9 for females and 13,6±8,9 for males and there was no statistical differencebetween males and females (p=0,626). Healthy lifestyle behavior scale scores werefound to be 122,9±16,9 in smokers and 131,4±8,5 in non-smokers. The mean score ofhealthy lifestyle behaviors according to smokers was higher in non-smokers thansmokers and statistically significant (p=0,001). When the average scores of subscales ofparticipants' Healthy lifestyle behavior scale were compared; The scores of healthresponsibility, nutrition, spiritual development, interpersonal relations and stressmanagement were higher than non-smokers, and this difference was statisticallysignificant p<0,05. The mean score in the physical activity subscale is higher than nonvsmokers in the non-smoker, but the difference is statistically significant(p=0,064).Conclusion: Our study found that healthy lifestyle behaviors and nutrition, healthresponsibility, spiritual development, interpersonal relationships and stress managementwere lower in smokers than non-smokersKey Words: Smoking, Cigarette-addiction, Healthy lifestyle behavior scale