Hemodiyaliz hastalarında hemoglobin dalgalanması ile karotis intima media kalınlığı arasındaki ilişki

Abstract

Kronik böbrek yetmezliğinde anemi sık görülen bir komplikasyon olup morbidite ve mortaliteyi artırmaktadır. Kronik böbrek yetmezliğinde hedef hemoglobin (Hb) değeri 11-12 gr/dl olmasına rağmen hastaların büyük çoğunluğunda hemoglobin değerleri normal, yüksek ve düşük değerler arasında dalgalanma göstermektedir. Son zamanlarda Hb dalgalanmasının mortalite üzerine etkisini inceleyen çok sayıda çalışma dizayn edilmiş ancak çelişkili sonuçlar elde edilmiştir. Hemoglobin dalgalanmasının sol ventrikül kitle indeksinde artış gibi bazı kardiyovasküler yapısal değişikliklere yol açabildiğini gösteren sınırlı sayıda yayın vardır. Bu çalışmada hemodiyaliz (HD) hasta popülasyonunda hemoglobin dalgalanması ile kardiyovasküler mortalite-morbiditenin erken bir göstergeci kabul edilen karotis intima-media kalınlığı (KİMK) arasındaki ilişki incelenmiştir. 135 hemodiyaliz hastası 12 aylık hemoglobin değerlerine göre 3 Hb dalgalanma grubuna ayrıldı: Düşük-Normal (DN), Düşük-Yüksek (DY), Normal-Yüksek (NY). Hb dalgalanma grupları diyabet, hipertansiyon, lipid parametreleri, gibi ateroskleroz risk faktörleri ve diğer demografik özellikleri bakımından benzer olup, gruplar arasında hemodiyaliz süreleri ve diyaliz yeterliliği açısından anlamlı fark yoktu. Yüksek derecede Hb dalgalanması gösteren grubun KİM kalınlığı diğer iki gruptan anlamlı derecede yüksek bulundu (DN:0,601±0,107 mm, DY:0,744±0,139mm, NY:0,604±0,134 mm; p<0,001). Düşük–Normal grubun CRP değeri diğer iki gruptan anlamlı derecede yüksek ve albumin değeri düşüktü. Bu çalışmada ilk defa hemoglobin dalgalanmasının HD hastalarında KİM kalınlığında artış ile ilişkili olduğu gösterildi.

Anemia is common complication in patients with chronic kidney disease and anemia increases morbidity and mortality in this patients. Although target hemoglobin (Hb) level in chronic kidney disease is between 11-12 gr/dL, hemoglobin levels of most patients vary as normal, high or low. Recently many studies which inspect effects of hemoglobin fluctiations on mortality have been designed but they had contreversial results. There are few studies which have shown that hemoglobin fluctuation cause some cardiovasculer structural changes such as left ventricular mass increase. In this study, relationship between hemoglobin fluctuation and carotis intima-media thickness (CIMT) which is known as an early marker for cardiovasculer morbidity and mortality has been studied in hemodialysis patient population. 135 hemodialysis patients divided into three Hb fluctuation groups according to Hb values: Low-Normal (LN), Low-High (LH), Normal-High (NH). Three Hb fluctuation groups were similar in aterosclerosis risk factors such as diabetis, hypertension, lipid profiles and the other demographics, and there was no statistically significant difference between the groups in hemodialysis duration and adequacy. CIMT of the high grade Hb fluctuation group was found statistically significantly increased than two other groups (LN:0,601±0,107mm, LH:0,744±0,139mm, NH:0,604±0,134mm p=0,00). C-Reactive Protein levels of the Low-Normal group were higher than other two groups and albumin levels were lower. In this study, for the first time we show that hemoglobin fluctuation in HD patients is related to CIMT increase.