Radyasyon uygulaması sonucu meydana gelen kromozom aberasyonları ile mikronükleus oluşumları arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

DNA molekülünde meydana gelen hasarlar kalıtımsal veya çevresel faktörler sonucu oluşmaktadır. Meydana gelen bu hasarlar karsinogenez sürecini başlatmaktadır. Sitogenetik işaretleyiciler olarak kromozom aberasyonlarının DNA hasarlarının belirlenmesinde kullanılabilirliği, bu oluşumları ölçen tekniklerin, kanser tanısında kullanılmasını gündeme getirmektedir.Bu tez çalışmasında, kromozom aberasyonlarını ölçen mikronukleus ve kalıcı olmayan kromozom aberasyonları teknikleri karşılaştırılarak karsinojenik bir faktör olan radyasyona vermiş oldukları yanıttaki benzerlikler ve farklılıklar yönünden incelenmesi amaçlanmıştır. Bunun için in vitroda büyüyen hücrelere radyasyon uygulanmıştır. Elde edilen mikronukleus ve kalıcı olmayan kromozom aberasyonlarının frekansları arasındaki ilişki doz-cevap eğrileri yönünden karşılaştırılmıştır. Doz-cevap eğrilerinin belirlenmesi insan kökenli hücre soyu olan TK6 lenfoblast hücreleri ile yapılmıştır. Farklı hücre kültür şişeleri içinde büyüyen hücrelerden biri kontrol olarak ayrılmış olup diğerlerine 1 Gy, 2 Gy, 3 Gy, 4 Gy radyasyon dozu in vitro olarak uygulanmıştır. Uygulanan dozlar sonrası elde edilen disentrik ve serbest asentrik frekansları kromozom aberasyon tekniği ile belirlenmiştir. Mikronukleus (MN) frekansları ise mikronukleus tekniği ile belirlenerek istatistiksel olarak en uygun doz-cevap eğrileri oluşturulmuştur.Oluşturulan eğriler arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu tez çalışmasında, çizilen grafikler, regresyon analizinin lineer olmayan özelliği kullanılarak ikinci dereceden polinom olarak çizilmiştir. Elde edilen veriler, radyasyon dozunun artışı ile MN/BN oranının arttığı ve radyasyona özgü olan disentrik ile asentrik fragmentlerinde de artış olduğunu göstermiştir. Radyasyon dozunun artışı ile artan MN ve aberasyonlar arasında anlamlı derecede farklılık (p<0,05) olduğunu göstermiştir.

DNA molecule damage is caused by hereditary or environmental factors. These damage start the carcinogenesis process. The usefulness of chromosomal aberrations as DNA cytogenetic markers in the detection of DNA damage brings the use of techniques that measure these occurences to the diagnosis of cancer.In this thesis, micronucleus and non-permanent chromosomal aberration techniques which measure chromosomal aberrations are compared and investigated in terms of similarities and differences in their response to radiation, a carcinogenic factor. For this purpose, in vitro cells were irradiated with radiation. The relationship between the frequencies of micronucleus and non-permanent chromosome aberrations was compared in terms of dose-response curves.Dose-response curves were determined with TK6 lymphoblast cells, a human cell line. One of the cells growing in different cell culture flasks was separated as control and the others received 1 Gy, 2 Gy, 3 Gy, 4 Gy radiation dose in vitro. Dicentric and free asentric frequencies obtained after doses were determined by chromosome aberration technique. Micronucleus (MN) frequencies were determined by micronucleus technique. Statistically optimal dose-response curves were generated.The relationship between the curves is examined. In this thesis, graphs are plotted as second order polynomials using non-linear feature of regression analysis. The data obtained showed that the increase in the radiation dose increased the MN/BN ratio and increased radiation specific dicentric and asentric fragments. Increases in radiation dose showed a significant differences (p<0,05) between MN and chromosome aberrations.