Türk toplumunda artiküler eminens ve glenoid fossa pnömatizasyonunun konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile incelenmesi ve prevalansı

Abstract

Temporomandibular eklem, bulunduğu konum sebebiyle diş hekimlerini yakından ilgilendiren anatomik bir bölgedir. Artiküler eminens ve glenoid fossa, temporomandibuler eklemin önemli kemik komponentleridir. Bu bölgedeki pnömatizasyon bilgisi diş hekimliği alanında önemli bir yere sahiptir. Pnömatizasyon, kemik içindeki hava dolu boşlukları ifade eder. Artiküler eminens ve glenoid fossada görülen pnömatizasyon; inflamasyon, tümör ve fraktür gibi çeşitli patolojilerin eklem içine yayılmasını kolaylaştırır. TME'e yönelik cerrahi operasyonlarda komplikasyon riskini artıran ve operasyonu zorlaştırıcı etkiye sahip bu durumun operasyon öncesinde farkedilmesi, uygulanacak olan prosedür ve cerrahi tekniğin değerlendirilmesi gerekli önlemlerin alınması açısından önemlidir. Bu alanda Türk popülasyonunda yapılan çalışmalar kısıtlıdır. Bu tez çalışmasında, Türk toplumunda artiküler eminens ve glenoid fossa pnömatizasyonu, yaş, cinsiyet, lateralite ve tip olarak konik ışınlı bilgisayarlı tomografi ile değerlendirilmiştir. Çalışma grubunu, Marmara Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Ağız Diş ve Çene Radyolojisi Anabilim Dalı'nda 06.2012-06.2014 tarihleri arasında çalışmamızdan bağımsız nedenlerle çekilmiş KIBT görüntüleri oluşturmaktadır. Görüntüler retrospektif olarak incelenmiştir. Arşiv kayıtlarında bulunan 16 yaş ve üzeri tarama kriterlerine uyan tüm bireylerin görüntüleri çalışmada kullanılmıştır. Tüm hastaların görüntüleri Planmeca 3D Mid (Planmeca Oy, Helsinki, Finlandiya, 2012) marka KIBT ile 0.2 mm3 voksel, 0.20 mm kesit kalınlığı kullanılarak elde edilmiştir. Cihazın kullanım parametreleri 90 kV, 10 mA ve 36 sn'dir. Çalışmada elde edilen veriler değerlendirilirken IBM SPSS Statistics 20 programı kullanılmıştır. Çalışma verileri; ortalama, standart sapma, yüzde ve sayı olarak sunulmuştur. Kategorik iki grup arasındaki kıyaslama ise ki-kare testi ile yapılmıştır. Olguların tümünde % 14,7 oranında PAT, % 47,1 oranında PGF gözlenmiştir.Artiküler eminens ve glenoid fossa bölgesini ilgilendiren cerrahi işlemler öncesi bu bölgede gözlemlenebilecek olan pnömatik hücrelerin değerlendirilmesinin önemli olduğu ve pnömatizasyonun KIBT ile değerlendirilmesinin faydalı olduğu sonucuna varılmıştır.Anahtar Kelimeler: Temporal Kemik, Pnömatizasyon, Artiküler Eminens, Glenoid Fossa, Konik Işınlı Bilgisayarlı Tomografi.

Temporomandibular joint is an anatomic area in which the dentists are particularly interested because of its position. Articular eminence and glenoid fossa are temporomandibular joint's (TMJ) important bone components. Pneumatization information in this area is particularly vital to dentistry. Pneumatization refers to the presence of air spaces within bones. Pneumatization in articular eminence and glenoid fossa facilitates various pathologies, such as inflammation, tumor and fracture, to permeate into joints. Noticing this situation that increases the risk of complication in surgical operations towards TMJ and makes the operation difficult, is important in considering the procedure and the surgical technic that will be applied and taking necessary precautions. The studies in this field on Turkish population are limited. The aim of this dissertation study is to evaluate the articular eminence and glenoid fossa pneumatization with regards to age and sex, as laterality and type with a cone beam computed tomography and to contribute to the literature. Study group consists of CBCT images that were taken due to independent reasons between June 2012-June 2014 at Marmara University, Faculty of Dentistry, Dentomaxillofacial Radiology Department. Images were examined retrospectively. All the images found in the archives that belong to people over the age of 16 and suitable for the study are used in our study. All the images were obtained by Planmeca 3D Mid (Planmeca Oy, Helsinki, Finland, 2012) CBCT and by using 0.2 mm3 voxel, 0.20 mm slice thickness. The usage parameters of the device are 90 kV, 10 mA and 36 seconds. In order to evaluate the data obtained IBM SPSS Statistics 20 is used. The study data are presented in terms of mean, standard deviation, percentage and numbers. The comparison of two categorical groups is made by chi-squared test. In all cases 14,7% PAT and 47,1% PGF are observed.It is concluded that it is important to evaluate the pneumatic cells in articular eminence and glenoid fossa region before the surgical operations related to this region and that it is helpful to evaluate pneumatization with CBCT. Key Words: Temporal Bone, Pneumatization, Articular Eminence, Glenoid Fossa, Cone Beam Computerized Tomography.