Pisagor bulanık TOPSIS ve bulanık TOPSIS yöntemleri ile en uygun bakım stratejisinin seçilmesi: Bir gıda işletmesinde uygulama

Abstract

Uygun bakım planlama çalışmaları, işletmelerin güvenilirliğini ve verimliliğini artırırken, uygun olmayan bakım planlama çalışmaları, işletmelerin etkinliğini ve kazancını önemli ölçüde azaltmaktadır. Rekabet ortamının ağırlaştığı günümüz koşullarında bakım planlama çalışmaları işletme maliyetleri içerisinde önemli bir paya sahiptir. İşletmelerin ayakta kalabilmeleri için uygun bakım yönetim faaliyetlerinin doğru biçimde belirlenerek uygulanması ciddi önem taşımaktadır. Birden fazla karar verici, kriter ve alternatifin varlığı uygun strateji seçimini güçleştirdiği için bakım yönetim planlama çalışmaları çok boyutlu ve karmaşık bir yapı sergilemektedir. Bu çalışmada, Pisagor Bulanık TOPSIS yöntemi kullanılarak Türkiye'de gıda sektöründe faaliyet gösteren bir işletme için uygun bakım stratejisinin seçilmesi amaçlanmıştır. Uygun bakım stratejisini belirlemek için beş ana kriter (emniyet, maliyet, güvenilirlik, uygulanabilirlik ve katma değer), yirmi alt kriter ve altı alternatif bakım stratejisi (düzeltici bakım, periyodik bakım, fırsatçı bakım, duruma dayalı bakım, kestirimci bakım ve güvenilirlik merkezli bakım) tanımlanarak çok kriterli karar verme modeli ortaya çıkartılmıştır. Oluşturulan model için en uygun alternatif, Pisagor bulanık TOPSIS yöntemi ile araştırılmıştır. Ardından bulanık TOPSIS yöntemi uygulanarak elde edilen sonuçlar birbiriyle karşılaştırılmıştır. Daha sonra kriter ağırlıkları ve karar verici ağırlıklarının sağlamlığını test edebilmek için duyarlılık analizi yapılmıştır. Son olarak senaryo analizi ile işletmenin karşılaşabileceği farklı koşullar için değerlendirme yapılmıştır.

Appropriate maintenance planning improves the reliability and efficiency of enterprises, while inappropriate maintenance planning significantly reduces the efficiency and profit of enterprises. In today's conditions where competition is getting more severe, maintenance planning works have an important share in operating costs. Therefore, it is important to correctly identify and implement appropriate maintenance management planning in order to survive. Since the existence of multiple decision-makers, criteria, and alternatives make it difficult to choose the appropriate strategy, maintenance management planning studies are multidimensional and complex. In this study, using the Pythagorean fuzzy TOPSIS method in Turkey for a company operating in the food sector is aimed to select the most appropriate maintenance strategy. Five main criteria (safety, cost, reliability, feasibility, and added-value), twenty sub-criteria, and six alternative maintenance strategies (corrective maintenance, periodic maintenance, opportunistic maintenance, condition-based maintenance, predictive maintenance, and reliability-centered maintenance) to determine the appropriate maintenance strategy multi-criteria decision-making model are defined. Pythagorean fuzzy TOPSIS method is used to find the best alternative for the model. Then, the results obtained by applying fuzzy TOPSIS method are compared with each other. Afterwards, sensitivity analysis is conducted to test the robustness of criteria weights and decision-maker weights. Finally, scenario analysis and evaluation are made for different conditions that the enterprise may encounter.