Sodyum valproat veya karbamazepin kullanan çocuklarda serum homosistein, folik asit, ve vitamin B12 düzeyleri

Abstract

Uzun süreli AED kullananlarda çeşitli hematolojik yan etkilerin görüldüğü bilinmektedir. AED'lar homosistein (HMS) metabolizmasında görev alan folik asit (FA) ve vitamin B12 (B12) düzeylerini etkileyerek hiperhomosisteinemiye ve hiperhomosisteinemi ise vasküler endotel disfonksiyonuna yol açmaktadır. Çalışmaya yaşları 2-16 arasında olan ve en az bir yıl süre ile antiepileptik olarak CBZ kullanan 30, VPA kullanan 36 ve sağlıklı (kontrol) 29 çocuk alındı. CBZ veya VPA alan ve sağlıklı çocuklarda açlık serum B12, FA, HMS, fibrinojen, PT, PTT değerleri ve trombosit sayıları ölçüldü, sonuçlar istatistiki olarak karşılaştırıldı. Ortalama trombosit sayıları, PT, PTT, fibrinojen, HMS, FA, B12 düzeyleri sırasıyla, kontrol grubunda; 321414±70615/mm3, 13.4+4.2 sn, 32.2±8.1 sn, 341. 5±1 18.0 mg/dL, 9.2±2.7 umol/L, 9.0±2.0 ng/ml, 343±162 pg/mL, VPA alan grupta; 253555±79284/mm3, 12.1 ±6.4 sn, 36.2±10.4 sn, 265.6±59.0 mg/dL, 14.0±6.8 umol/L, 7.3±2.9 ng/ml, 368±159 pg/mL ve CBZ alan grupta; 290033±85110/mm3, 11.4±6.0 dk, 30.2±10.3 sn, 258.0±53.0 mg/dL, 16.0±13.1 umol/L, 7.5±3.3 ng/mL, 285.2±157.6 pg/mL olarak bulundu. HMS düzeyleri, kontrol grubuna göre VPA ve CBZ grubunda anlamlı derecede yüksek (sırasıyla p<0.01 ve p<0.05), FA düzeyleri, düşük bulundu (p<0.05). CBZ grubunda B12 seviyesi kontrol ve VPA grubuna göre düşük bulundu (p<0.05). Trombosit sayıları VPA kullananlarda kontrol grubuna göre azalmıştı (p<0.01). Fibrinojen düzeyleri VPA ve CBZ kullanan grupta düşük bulundu (p<0.01). VPA ve CBZ hiperhomosisteinemiye yol açtığı için oluşabilecek vasküler patoloji riskini azaltmak amacıyla tedaviye FA ve ilave olarak CBZ kullananlarda tedaviye B12 eklenmesi faydalı olabilir. 4