Spinal anestezide hiperbarik bupivakaine eklenen fentanil ve meperidinin hemodinami postoperatif analjezik gereksinimi ile histamin, IgE, bazofil ve eozinofil seviyeleri üzerine etkileri

Abstract

7. ÖZET Spinal anestezi, elektif ve günübirlik ameliyatlarda, tekniğin basit olması ve etkisinin çabuk başlaması ve postoperatif analjezik ihtiyacının az olması gibi nedenlerle sık uygulanan bir yöntemdir. Uygulanan lokal anestezik miktarını azaltmak ve uzun süreli analjezi elde etmek için intratekal lokal anesteziğe opiyoid ilavesi yaygın olarak kullanılmaktadır. Son yıllarda bu amaç için opiyoid olarak en sık fentanil, daha az olarak ta meperidin uygulanmaktadır. Çalışmamızda, diz artroskopisi yapılacak olgularda spinal anestezide bupivakain ile birlikte kullanılan fentanil ve meperidinin etki başlama, cerrahi ve postoperatif analjezi süresi, ortaya çıkan yan etkileri karşılaştırmak ve bunlara bağlı ortaya çıkan sistemik etkilerin (kaşıntı, bradikardi ve taşikardi) histamin salınımı ile allerjik ve immünolojik reaksiyonlara bağlı ortaya çıkıp çıkmadığını saptamayı amaçladık. Fakülte etik kurul izni alındıktan sonra ASA I, II grubundan, yaşlan 18-60 arasında 45 olgu çalışmaya alındı. Olgular rastgele üç eşit gruba ayrıldı ve operasyondan bir gün önce ziyaret edilerek uygulanacak yöntem, vizüel analog skala (VAS) hakkında bilgi verilerek yazılı onayları alındı. Premedikasyon uygulanmadan, operasyondan 30 dakika önce derlenme odasına alınan olgulara, spinal anestezi öncesi plazma histamin ile total IgE ve kan bazofil ile eozinofil seviyelerine bakmak için kan örneği alındıktan sonra 10 ml. kg-1 %0.9 NaCI infüzyonu yapıldı. Operasyon odasına alınan tüm olgulara standart anestezi monitorizasyonu yapılarak spinal anestezi öncesi KH, OAB, Sp02, solunum sayısı kaydedilerek oturur pozisyonda uygun temizlik sonrası spinal anestezi 25 G Sprotte iğne ile uygulandı. B grubundaki olgulara 2 mi %0.5 bupivakain heavy ile 0.5 mi %0.9 NaCI, F grubuna 2 mi %0.5 bupivakain heavy ve 25 jj,g fentanil, M grubuna 2 mi % 0.5 bupivakain heavy ile 0,5 mg.kg-1 meperidin verildi. Spinal anestezi sonrası ve operasyon sırasında KH, OAB, solunum sayısı, Sp02, ETCO2 değerleri, her 5 dk'da bir kaydedildi. Motor blok ve duyusal blok seviyelerine ilk 30 dk 5 dk'da bir, 30 dk'dan sonra ise 10 dk'da bir bakıldı. Plazma histamin ile total IgE ve kan bazofil ile eozinofil seviyelerine bakılmak üzere spinal anestezi 54sonrası 8. ve 60. dk'da kan örneği alındı. Bütün olguların analjezi başlayışı, etki süresi, motor blok başlama ve bitiş süreleri ile cerrahi süreleri kaydedildi. Postoperatif 3, 6, 12, ve 24. saatlerde VAS ile analjezi ihtiyacına bakıldı, ayrıca yan etkiler ve hastanede kalış süreleri kaydedildi. KH açısından gruplar arasında anlamlı fark yoktu. Ancak, derlenme odasına alınırken bradikardi (42 atım/dk) gelişen Grup M'de bir olgu 0.5 mg atropin ile tedavi edildi. OAB 70-110. dk'da Grup M'de daha düşük olmasına rağmen diğer zamanlardaki OAB gruplar arasında anlamlı farklı değildi. Analjezi başlayış ve cerrahi süre açısından gruplar arasında anlamlı fark yoktu. Grup M'de motor blok kalkış zamanı, diğer iki gruba göre anlamlı olarak daha uzun bulundu. VAS ve postoperatif analjezik gereksiniminin Grup M'de diğer iki gruba göre daha düşük olduğu tespit edildi. Bulantı, idrar retansiyonu ve konstipasyon açısından gruplar arası anlamlı fark yoktu ve olguların hiç birinde solunum depresyonu, geçici nörolojik semptom görülmedi. Kusma, bupivakain ve Grup M'de görülmezken, Grup F'de 3 olguda görüldü. Kaşıntı Grup F'de 5 olgu ile daha yüksek oranda görülürken, Grup M'de 2 olguda görüldü, Grup B'de ise görülmedi. Gruplar arası karşılaştırmada 8. dakikadaki plazma histamin seviyesi Grup M ve F'de Grup B'ye göre anlamlı olarak yüksekti. Grup F ve M'de 8. dakikadaki plazma histamin seviyesi ve bazofil seviyesi, spinal anestezi öncesine göre yüksekti. Tüm gruplarda 8. ve 60. dakikadaki plazma histamin seviyesi ile kaşıntı arasındaki korelasyon testinde istatistiksel olarak anlamlı ilişki bulunamadı. Plazma IgE ve eozinofil seviyelerinin gruplar arası ve grup içi değerlendirilmesinde anlamlı fark saptanmadı. Sonuç olarak; spinal anestezide hiperbarik bupivakaine 0.5 mg.kg-1 meperidin ilavesinin 25 pıg fentanil ilavesine göre daha iyi intraoperatif ve postoperatif analjezi sağladığı ve intratekal verilen meperidin ve fentanilin histamin salınımını arttırdığı ancak histamin salınımı ile kaşıntı arasında ilişki olmadığı kanısına varıldı. 55

SUMMARY Spinal anesthesia is commonly used technique for elective and outpatient surgeries due to its simplicity, rapid onset of action and reduction of postoperative analgesia requirement. Adding of opioid into local anesthetic is widely practiced for reduction of amount of administered local anesthetic and prolongation of analgesia. In recent years for this purpose, fentanyl is the most commonly used opioid and meperidine is used less commonly. In our study, in the knee arthroscopy patients, we aimed to determine the onset of action of bupivacaine with fentanyl and bupivacaine with meperidine, intraoperative and postoperative analgesia time, comparison of the systemic adverse effects such as pruritus, tachycardia and bradycardia that is the result of histamine release and allergic and immunologic reactions. After faculty ethics committee approval, 45 ASA l-ll cases were aged 18-60 years included into the study. Cases were randomly divided into three groups and the day before surgery they were visited and informed about technique and VAS then the written consent was taken. At the time of 30 minutes before operation without premedication, after taking the blood sample for determination of the plasma histamine, total IgE, blood basophiland eosinophil levels before spinal anesthesia, 10 ml. kg-1 0.9% NaCI Was infused to all of the cases in the recovery room. After standard anesthesia monitorization, heart rate (HR), mean arterial pressure (MAP), Sp02 values were recorded, then spinal was performed with 25 G Sprotte needle at the sitting position in aseptic conditions. Bupivacaine heavy 2 ml_ 0.5% and 0.5 ml_ 0.9% NaCI to cases in group B, 2 ml_ 0.5% bupivacaine heavy and 25 p.g fentanyl to cases in group F, 2 ml_ 0.5% bupivacaine heavy and 0.5 rng.kg`1 meperidine to cases in group M were given intrathecals. After spinal anesthesia and during operation, HR, MAP, respiratory rate, Sp02l and ETCO2 values were recorded with 5 minutes intervals. After spinal anesthesia motor 56and sensory block levels were determined with 5 minutes intervals in the first 30 minutes and then with 10 minutes intervals. In all of the cases, onset of analgesia time, duration of action, onset and offset of motor block times and operation times were recorded. After operation at the 3rd, 6th, 12th and 24th hours, visual analogue scale, analgesia requirement, side effects and hospitalization time were recorded. After performing the spinal anesthesia at the 8th. and 60th. minutes, blood sample was taken to detect the plasma histamine and total Ig E and blood basophil and eosinophil levels. There was no significant difference among HR values of the groups. But, at the group M in one case bradycardia (42 bpm) occurred while transferring to recovery room whom was treated with 0.5 mg atropine. The reduction of MAP between 70th and 110th min. at the meperidine group was statistically significant. There was no significant difference between groups according to onset of analgesia and surgery time. At the meperidine group motor blockade offset time was more prolonged significantly than the other two groups. VAS and postoperative analgesia requirement were lower at the meperidine group than the other two groups. There was no significant difference between nausea, urinary retention and constipation incidence of groups. No respiratory depression and transient neurological symptom were seen at any cases. At the fentanyl group nausea was seen in three cases but no one at the other groups. At the fentanyl and meperidine groups pruritus was seen in five and two cases respectively. The plasma histamine and blood basophile levels were significantly higher in the group F and group M than group B at the 8th min. The total IgE.and blood eosinophil levels were not significantly different between the groups. As a result; we determined that the hyperbaric bupivacaine with addition of 0.5 mg.kg-1 meperidine was more effective than that of 25 fig fentanyl for intraoperative and postoperative analgesia. We suggest that the intrathecal meperidine and fentanyl significantly increased the histamine release and also we did not find any relation between histamine release and pruritus. 57