Tam kan sayımındaki trombosit sayısının periferik yayma ile ilişkilendirilmesi ve akut lösemi ve kemik iliği transplantasyonu hastalarında profilaktik trombosit transfüzyon eşiğinin periferik yayma ile değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET TAM KAN SAYIMINDAKİ TROMBOSİT SAYISININ PERİFERİK YAYMA İLE İLİŞKİLENDİRİLMESİ VE AKUT LÖSEMİ VE KEMİK İLİĞİ TRANSPLANTASYONU HASTALARINDA PROFİLAKTİK TROMBOSİT TRANSFÜZYON EŞİĞİNİN PERİFERİK YAYMA İLE DEĞERLENDİRİLMESİ Giriş ve amaç: Akut lösemi ve kemik iliği transplantasyonu hastalarında profilaktik trombosit transfiizyon eşiğini belirlemek üzere bu güne kadar tam kan sayım cihazlarından elde edilen sonuçları esas alan çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu çalışma, profilaktik trombosit transfiizyon eşiğinin belirlenmesinde tam kan sayımına alternatif olabilecek noninvazif, objektif, kolay uygulanabilir bir tekniğin geliştirilmesi amacıyla planlandı. Gereç ve yöntem : Tam kan sayım cihazından elde edilen ve periferik yayma değerlendirmesiyle bulunan trombosit sayıları arasındaki ilişkiyi değerlendirmek üzere pilot çalışma yapıldı. Her iki parametre arasında pozitif bir korelasyon olduğu tespit edildi ve bu ilişkinin standardize edilmesinden sonra ana çalışmaya geçildi. Çalışmaya alınan 20 akut lösemi ve kemik iliği transplantasyonu hastasında profilaktik trombosit transfiizyon kararı periferik yayma ile belirlenen trombosit sayısına göre verildi. Bulgular : Pilot çalışmada periferik yayma ve tam kan sayım cihazı ile eş zamanlı olarak elde edilen trombosit sayım sonuçları karşılaştırıldığında her iki parametre arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu görüldü (r= 0,982, p<0,001). Periferik yaymada sayılan toplam 50 adet trombositin tam kan sayımından elde edilen 10.000/mm3'e karşılık geldiği bulundu. Hastalar toplam 455 gün boyunca 33izlendi ve 104 gün trombosit transftizyonu yapıldı. Toplam 7 adet minör kanama, bir de major kanama olgusu izlendi. Sonuç: Akut lösemi ve kemik iliği transplantasyonu hastalarında profilaktik trombosit transfüzyonu eşiğinin periferik yayma ile belirlenmesi tam kan sayımına alternatif oluşturabilecek güvenilir bir yöntemdir. Başlıca üstünlükleri damar girişimi gerektirmemesi, sık kan alma gereğini ortadan kaldırması, daha ucuz olması ve uygulanma kolaylığıdır. Periferik yaymanın hazırlanması ve değerlendirilmesi konusunda standardizasyon sağlanmasındaki güçlük bu yöntemin en önemli kısıtlılığıdır.. Anahtar kelimeler : Akut lösemi, kemik iliği transplantasyonu, profilaktik trombosit transfüzyon eşiği, periferik yayma 34

SUMMARY THE CORRELATION BETWEEN THE PLATELET COUNTS OBTAINED FROM BLOOD CELL COUNTER AND PERIPHERAL BLOOD SMEAR EXAMINATION AND DETERMINATION OF PROPHYLACTIC PLATELET TRANSFUSION TRESHOLD BY PERIPHERAL BLOOD SMEAR EXAMINATION IN PATIENTS WITH ACUTE LEUKEMIA AND IN PATIENTS UNDERWENT BONE MARROW TRANSPLANTATION Background and aims: Depending on the platelet count obtained from blood cell counters, there are several studies performed in order to determine prophylactic platelet transfusion treshold in patients with acute leukemia and in patients underwent bone marrow transplantation. In this study we aimed to develope an alternative, objective, easy performed and noninvasive technique to determine this treshold. Materials and methods: In order to evaluate the relaionship between platelet counts obtained from blood cell counter and peripheral blood smear a preliminary study was conducted. A positive correlation was observed between two parameters and after standardisation of this correlation the main study was started. The prophylactic platelet transfusion decision was made depending on the platelet count obtained by peripheral blood smear examination in 20 patients included in the study. Results: When platelet counts synchronously determined by blood cell counter and peripheral blood smear examination are compared a stastically significant correlation was observed (r= 0,982, p<0,001). Total 50 platelets counted by peripheral blood smear examination was equivalant to 10,000/mm3 platelet count in blood cell counter. In the total 455 days of follow up period prophylactic platelet transfusions were given in 104 days. Seven minor and 1 major bleeding were observed. Conclusion: Determining the prophylactic platelet transfusion treshold in patients with acute leukemia and in patients underwent bone marrow transplantation by peripheral blood smear examination is a safety method which can be an alternative to 35evaluations depending on blood cell counter. While removal of frequent blood sampling, easiness in performing and low cost are main advantages of this method, difficulty in standardisation of preparation and evaluation of peripheral blood smear is the principal limitation. Key words: Acute leukemia, bone marrow transplantation, prophylactic platelet transfusion treshold, peripheral blood smear. 36