Hodgkin lenfoma hastalarında serbest radikaller ve ABVD tedavisi ile ilişkileri

Abstract

ÖZET Atomunda bir veya daha fazla paylaşılmamış elektrona sahip moleküller olan serbest oksijen radikalleri oldukça reaktif maddelerdir. Bu moleküller normal hücre siklusları sırasında bol miktarda üretilir. Serbest oksijen radikallerinin etkisiyle DNA ve kromozomlarda kırılma ve onkogenlerde aktivasyon meydana gelmektedir. Antineoplastik ajanlar ( bleomisin, doxorubicin gibi), radyasyon, alışkanlık yapan maddeler, çevresel ajanlar (hava kirliliği yapan fotokimyasal maddeler) ve stres serbest oksijen radikallerinin biyolojik kaynakları içinde yer almaktadır. Bu çalışmada Hodgkin lenfoma hastalarının ABVD tedavi öncesi ve sonrasındaki seram oksidan (NO, MDA) ve antioksidan (SOD, CAT, GSH-Px) düzeyleri karşılaştırıldı. Çalışmaya toplam 34 Hodgkin lenfoma hastası dahil edildi.. Çalışma grubunun yaş ortalaması 30,41±12,08 ( 18-63) idi. Hastaların 19'u (%55,9 ) erkek, 15'i (%44,1) kadın idi. Olguların tümüne ABVD tedavi protokolü verildi. Hastalardan ABVD tedavisinden hemen önce ve tedavinin 1., 7., günlerinde kan örnekleri alındı. Tedavi sonrası 7. gün ölçülen serum NO, MDA düzeylerinde tedavi öncesine göre anlamlı artış tespit edildi. Buna karşılık serum SOD, CAT ve GSH-Px düzeylerinde ise anlamlı azalma saptandı. Sonuç olarak çalışmamızda ABVD tedavi sonrası ortalama serum serbest radikal düzeylerinde artış, vücut savunma mekanizması olan antioksidan düzeylerinde ise anlamlı azalma olduğu tespit edildi. Bu bulgular, kemoterapilerin istenmeyen yan etkilerinden ve sekonder malignite oluşumundaki rolünden sorumlu olabilir. Anahtar kelimeler: Hodgkin lenfoma, Kemoterapi, oksidatif stres, NO, MDA, SOD, CAT, GSH-Px, 50

SUMMARY The free oxygen molecules with one or more unshared electrones in their atoms are highly reactive materials. Those molecules are produced in large amounts during the normal cell cycle. With the effect of free oxygen radicals, breakage in the DNA and chromosomes and activation of oncogenes take place. Antineoplastic agents ( bleomycin, doxorubycin etc.), radiation, drugs for abuse, environmental agents (photochemical agents causing air pollution) and stress are included in the biological resources of free oxygen radicals. In this study; ABVD pretreatment and posttreatment levels of serum oxidants(NO, MDA) and antioxidants(SOD, CAT, GSH-Px) in patients with Hodgkin lymphoma were compared. Totaly 34 patients with Hodgkin lymphoma were included in this study. The mean age of study group was 30,41 ± 12,08 (18-63). Nineteen (55,9%) of patients were male and 15 (44,1%) were female. All of the patients were treated with ABVD protocol. Blood samples were gathered just before ABVD treatment and at the first and seventh days after initiation of ABVD treatment. Serum NO and MDA levels measured at the 7th posttherapoutic day were detected to be significantly increased compared to pretherapeutic levels. Whereas serum SOD, CAT and GSH-Px levels were found to be significantly decreased. As a result; in our study a significant increase in mean serum free radical levels and a significant decrease in antioxidant levels produced as a body defence mechanism were detected with ABVD treatment. These findings may be responsible from unwanted side effects of chemotherapy and their role in formation of secondary malignancies Key words: Hodgkin lymphoma, Chemotherapy, Oxidative stress, NO, MDA, SOD, CAT, GSH-Px. 51