Genel haciz yolu ile takipte açılan tasarrufun iptali davasında ispat

Abstract

Tasarrufun iptali davasının amacı İcra ve İflas Kanunu'nun 277. maddesinde; 278, 279 ve 280 inci maddelerde yazılı tasarrufların butlanına hükmettirmek olarak tanımlanmıştır. Bu davalarda amaç borçlunun henüz tasarruf yetkisinin kısıtlanmadığı ancak takip konusu borcun doğumundan sonra yaptığı tasarrufları alacaklı yönünden takip konusu borç miktarı ile sınırlı olmak üzere geçersiz sayarak, alacaklının alacağına ulaşmasını temin etmektir. Davanın davacısı alacağına kavuşamayan takip alacaklısıdır. Davalılar ise tasarrufta bulunan borçlu ile lehine tasarrufta bulunan üçüncü kişidir. İlgili maddelerde davacı alacaklı ve davalıların ispat faaliyetine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır.İİK 278 gereği açılan bir tasarrufun iptali davasında davacı, davalı borçlunun yaptığı bağışlama ve ivazsız tasarruflar açısından öncelikle kanunda anıldığı üzere mutat yani adet gereği verilmemiş bir hediye olduğunu ve tasarrufun acizden önce iki sene içerisinde gerçekleştiğini ispatla yükümlüdür. İİK.'nun 278/3 hükmünde üç bent halinde sayılan tasarrufların bağışlama gibi olduğu ve başkaca bir şart aranmaksızın iptale tabi olduğu belirtilmiştir. İİK.'nun 279. maddesine göre, hacizden veya mal bulunmaması sebebiyle acizden önceki bir sene içinde borçlu tarafından maddede dört bent halinde sayılan tasarruflardan biri yapılmış ise bu tasarruf iptale tabidir. Bentler halinde sayılan tasarrufların türlerine göre davacı alacaklının ispat etmesi gereken koşul vakıalar da değişmektedir. Maddenin son fıkrasında ise davalı üçüncü kişiye iyi niyetini ispatlaması sonucu tasarrufun iptali sonucundan kurtulabileceğine yer verilmiştir.İİK.'nun 280. maddesinde ise malvarlığı borçlarını karşılamaya yetmeyen borçlunun alacaklıların zararına yapmış olduğu tasarrufların iptale tabi olduğunu düzenlenmiştir. Davacı alacaklı borçlunun malvarlığının borçlarını karşılamaya yetmemesi, borçlunun zarar verme kastı ile hareket etmesi ve üçüncü kişinin borçlunun hem mali durumunu hem borçlunun zarar verme kastını bildiği veya bilmesi gerektiğini ispatlamalıdır. İİK.'nun 280. maddesinin üçüncü ve dördüncü fıkralarında düzenlenen kanuni karineler ile üçüncü kişinin borçlunun mali durumunu ve zarar verme kastını bildiği varsayılan durumlar düzenlenmiştir. Aynı zamanda davalı borçlu ve davalı üçüncü kişinin bu karinelerin aksini nasıl ispatlayabileceğine de yer verilmiştir.

According to Article 277 of Turkish Enforcement and Bankruptcy Code, revocatory action is to revocate disposals which are regulated in Article 278, 279 and 280. The purpose of revocatory action is to satisfy creditor who was not satisfy during executive proceeding because of debtor's disposals. In a revocatory action, plaintiff is creditor. One of the defendant is debtor and another defendant is third party who takes advantage from debtor's disposals. According to Article 278, creditor shall prove that gratuitous disposals are unusual and the disposal was taken within two years before debtor's insolvency. Also, there are legal presumptions that some disposals are accepted as executed gift in Article 278. According to Article 279, creditor can take a revocatory action if there is a disposal that was taken by debtor within one year before seizure, insolvency or bankruptcy. Article 279 regulates facts which shall be claimed and proved by creditor. Those facts change according to types of disposals in the article. If third party proves his good faith, the revocatory action can be dismissed.Acccording to Article 280, creditor can take revocatory action if disposals was taken by debtor who is not able to pay his debt and has intent to harm his creditors. Creditor shall claim and prove that debtor is not able to pay his debt, debtor has intent to harm his creditors and third party knows that debtor's insolvency and his intent. The article regulates legal presumptions that some facts indicate third party's bad faith. The article also regulates how third part can disprove those legal presumptions.