p-Sübstitüye benzil grubu içeren tetroaminaalkerler ve bunlardan türeyen karbon kompleksleri

Abstract

XI ÖZET Bu çalışmanın asıl amacı karben ligandında NMe2 veya OMe içeren geçiş metali karben komplekslerini hazırlamak ve bunların katalitik özelliklerini incelemektir. Tez üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde geçiş metal karben kompleksleri [LnM-CXY] ve tetraaminoalkenler (L2R R = alkil veye aril) ile ilgili başka araştırmacılar tarafından yapılmış çalışmalar değerlendirilmiştir. İkinci bölümde yeni tetraaminoalkenlerin (3) sentezi ve türevleriyle ilgili deneysel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde ise yeni bileşiklerin (2-8) karakterizasyonu (1H NMR, 13C NMR) ve katalitik ölçümlerden elde edilen sonuçların yorumlan yer almaktadır. Araştırmalarda aşağıdaki tepkime dizisinden yararlanılarak iki yeni olefin (3a ve 3b) sentez edilmiş, bunların kimyasal ve spektroskopik özellikleri incelenmiştir. rNH2 + 2 c: UNH2 4>*- R rNHCH2 LNHCH2 R xf>R N TjjT Hz CHz, R a R=NMe2 b R=OMe Tetraaminoalkenlerin (3) yapısını kanıtlamak ve türevlerinin antimikrobiyal özelliklerini incelemek amacıyla üre (4), tiyoüre (5) ve selenoüre (6) türevleri sentezlenmiştir. Tetraaminoalkenlerin (3) RuCl2(p-MeC6H4Pr')2, [RuCİ2(C6Me6)]2 veXII [RhClCOD]2 ile sıcak toluende etkileştirilmesi sonucu kristal yapılı karben kompleksleri (7a, 7b, 8a, 8b, 9a) elde edilmiştir. R I -N O.N I R R I -N O `N I R R N C1 c >4U N I Cl R O. /T^ R I -N C.,^Se ¦N I R c./ R I N >=RBT N l/ Cl R a R=CH2C6H4NMe2 b R=CH2C6H40Me c R=CH2C6H5 Bütün karben komplekslerinin (7-9) (Z)-3-metilpent-2-en-4-in-l-ol'ün moleküliçi siklizasyonunda katalitik aktiviteleri incelenmiş ve p-sübstitüyentine bağlı olarak aktivitenin değiştiği gözlemlenmiştir. Katalitik aktivite 7a < 9a < 7c < 8a < 8c < 7b < 8b sırasına göre artmaktadır.

XIII ABSTRACT The main aim of this work is to prepare transition-metal carbene complexes which contain NMe2 and OMe in the carbene ligand and to investigate catalytic properties of these compounds. The thesis is divided into three parts. In the first part, literature survey on transition metal complexes of type [L`M-CXY] and tetraaminoalkenes (L2R) have been evaluated. In the second part, experimental details of synthesis of novel tetraaminoalkenes, 3, and derived products were given. In the last section, characterization of the new compounds (2-8) (*H NMR, 13C NMR) were described and the catalytic properties were discussed. In this study two new olefins (3a, 3b) were synthesized through the following reaction scheme and their chemical and spectroscopic properties were investigated. rNHa + 2C UNH2 »o*- ^CHH0.R rNHCKz LNHCH2 -*-3 1 A- ^ R N N* H2 CH2 R a R=NMe2 b R=OMe In order to confirm the structure of such olefins, and to investigate antimicrobial properties urea (4), thiourea (5) and selenourea (6) were prepared. Through the interaction of the tetraaminoalkenes (3) with [RuCI2(p-MeC6H4Pr]2,XIV [RuCİ2(C6Me6)]2 and [RhClCOD]2 two yield the carbene complexes, 7a, 7b, 8a, 8b and 9a were obtained. R I -N O -N I R R I -N CI C>f?2 I R CI R I -N C^s I R R I -N C^e `N I R c./ N >=RKT N l/ CI R a R = CH2C6H4NMe2 b R=CH2C6H40Me c R=CH2C6H5 Catalytic properties of the new carbene complexes (7-9) in intramolecular cyclization of (Z)-3-methylpent-2-en-4-in-l-ol were evaluated. It was observed that catalytic activity depends on the /7-sübstitüent. The catalytic activity increased in the following order: 7a < 9a < 7c < 8a < 8c < 7b < 8b.