Kayısı çeliklerinde köklenme ile karbonhidrat ve hormonal içerik arasındaki ilişkiler

Abstract

Bu çalışmada, ülkemiz için ekonomik boyutu önemli olan kayısı (Armeniaca vulgaris Lam.) çeşitlerinin çelikle üretim olanakları araştırılmıştır. Araştırma materyali olarak kayısı çeşitlerinden yabanıl özellikte olan Zerdali ile sofralık ve kurutmalık olarak önemli olan Hacıhaliloğlu çeşitleri seçilmiştir. Denemeler için çelikler Aralık, Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında genç ağaçların iyi gelişmiş bir yıllık sürgünlerinden hazırlanmıştır. Araştırmalar iklim dolabı ve iklim odasında yürütülmüştür. Çelikler kum ve perlite dikilmiştir. Ortam sıcaklığı gündüz 22±2 °C, gece 18±2°C'ye, fotoperyot ise gündüz 18 saat, gece ise 8 saat olacak şekilde ayarlanmıştır. Çeliklere dikilmeden önce IAA (Indol-3-asetik asit), IBA (Indol bütürik asit) ve NAA (Naftalen asetik asit) 'in farklı konsantrasyonları ile muamele edilmiştir. Çeliklerde kallus teşekkülü ve köklerime ile ilişkili olduğu varsayılan karbohidrat, ABA (Absisik asit) ve pigment analizi yapılmıştır. Karbohidrat analizi Rosenberg (1980)'in yöntemi ile, ABA analizi Yürekli ve ark. 'run (1974) yöntemine göre ve Pigment analizi ise De Kok ve Graham (1989)'ın yöntemine göre yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonunda, materyal olarak seçilen kayısı çeşitlerinin hem kontrol grubunda hem de IAA, IBA ve NAA uygulanmış gruplarda yüksek oranda (~%84-96). Karbohidrat içeriği ile köklenme arasında bir korelasyon olmadığı belirlenmiştir. Endogen ABA içeriği ile de kallus oluşumu arsında da bir ilişki kurulamamıştır. Anahtar kelimeler: Kayısı (Armeniaca vulgaris Lam.), Kallus, Bitki Büyüme Düzenleyicileri, Karbohidrat, Pigmentasyon

The aim of this study was to investigate whether propgate or not cultivars of apricot (Armeniaca vulgaris Lam.) by cuttings. The apricot is economically important fruit species in Turkey. The cv. Zerdali that is wild type and cv. Hacıhaliloğlu which has high commercial value were chosen as research materials. For the experiment, the cuttings were prepared in the months November, January, February, March and April. One year old shoots that were grown on the young trees were picked up for preparing cuttings. The researches were carried out in the phytotron and plant growth chamber for a 16 h photoperiod. The temperatures were adjusted for day and night period 22±2°C and 18±2°C respectively. The cuttings were planted in perlite and sterilized by HC1. Before planted, the cuttings were treated with IAA, IBA and NAA using different concentrations. Analyses of carbohydrates, ABA (Abscisic acid) and pigments that are supposed direct relations with callus proliferation from the cuttings carried out by convenient techniques. In the results of study, callus were formed high proportion (%84-96) both control and treated groups, unfortunately no or very few new root proliferation was observed. Moreover any correlation was nor found out between callus production and endogenous carbohydrate and ABA content. Key words: Apricot (Armeniaca vulgaris Lam.), Callus, Plant Growth Regulators, Carbohydrate, Pigmentation