Malatya ilinde bir tesktil fabrikasında çalışan işçilerin sigara içme profilleri ve sigara bıraktırmaya yönelik bir eğitim çalışmasının etkinliği

Abstract

ÖZET Amaç: GAP tekstil fabrikasında çalışan işçilerin sigara içme profillerini belirlemek ve sigara bıraktırmaya yönelik bir eğitim çalışmasının etkinliğini değerlendirmek. Gereç ve Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve öntest-sontest dizaynında deneysel bir çalışmadır. İlk aşamada Malatya GAP tekstil fabrikası dokuma bölümünde çalışan 850 işçinin sigara içme durumlarını saptamak için bir anket formu uygulanmıştır. Katılım %75.8 oranında gerçekleşmiştir. İkinci aşamada sigara içen işçiler arasından eşleştirilerek, müdahale ve kontrol grupları oluşturulmuştur. Müdahale grubuna sigara bıraktırmaya yönelik bir eğitim çalışması uygulanmıştır. Bulgular: İşçilerin %65.9'u halen sigara içtiğini, %27.3'ü hiç sigara içmediğini, %6.8'i sigarayı bıraktığını belirtmiştir, %82.3'ünün 15-24 yaşları arasında sigara içmeye başladığı görülmüştür. Sigaraya başlama nedenleri arasında arkadaş etkisi ilk sırada gelmektedir. İşçilerin %70.1'i daha önce sigarayı bırakmayı denediğini ancak başarısız olduğunu belirtmiştir. Başlangıçta müdahale grubunun %36.0'ı bırakmanın düşünülmediği aşamadayken, eğitim çalışmasından 6 ay sonra bu oran %20.0'a düşmüş ve bu düşüş istatistiksel açıdan anlamlı bulunmuştur (p= 0.001). Başlangıçta kontrol grubunun %37.0'ı bırakmanın düşünülmediği aşamadayken, 6 ay sonrasında bu oran %33.0'a düşmüş ve bu düşüş istatistiksel açıdan anlamlı bulunmamıştır (p= 0.503). Uygulanan eğitim programından 6 ay sonra, sigara bırakma oranı, müdahale grubunda %6, kontrol grubunda %2 olarak bulunmuştur. Sonuç: Fabrika çalışanları arasında sigara içme düzeyinin yüksek olduğu görülmüştür. Yapılan eğitim çalışması, sigarayı bıraktırmada yeterince etkili olmasa da, sigarayı bırakma düşüncesini ve bırakma hazırlığını artırmada etkili olmuştur. Anahtar kelimeler: Sigara içmek, işçiler, eğitim 58

SUMMARY Objective: The aim of the study was to determine the smoking status of the employees at GAP textile factory and to assess the effectiveness of a smoking cessation intervention at the workplace. Material and Method: This was a pretest-postest two groups desingn experimental study in wich employees were assigned in intervention and control groups, with the intervention group recived smoking cessation education while control group recived no education.Before assigning smoking status data were gathered from 850 employees by administering a questionnaire form. Of the employees 645 were answered the questionnaire, thus the coverage was 75.8%. Results: Of the employees 65.9% were current smokers. 27.3% had never smoke and 6.8% were ex smokers. Most of the employees (82.3%) began smoking between the ages of 1 5-24. Of the employees attempted to stop smoking however they could not be successful. Before intervention, 36% of the intervention group were at precontemplation stage. 6 months after the intervention decline the percentage of those at precontemplation stage was significantly lower (20%) (p= 0.001). In the control group there was not a significant reduction in the percentages of smokers at precontemplation stage before and after the intervention (p= 0.503). After the 6 months of intervention, smoking cessation rates were 6% and 2% in the intervention and control groups, respectively. Conclusions: The study show that smoking was common among employees and the intervention could not be successful in quiting. However it impacted the intention and preparation to quit in the future. Keywords: Smoking, employees, education 59