Planlı davranış teorisi çerçevesinde özel günlerdeki satın alma davranışlarının incelenmesi: Rize örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, özel günlerdeki satın alma davranışlarının Planlı Davranış Modeli çerçevesinde incelenmesidir. Uygulama kapsamında tüketicilerin özel günlerde hediye satın alma davranışları ile bu ''Davranışı'' etkileyen ''Davranışa Yönelik Tutum'', ''Öznel Norm'', ''Algılanan Davranışsal Kontrol'' ve ''Niyet'' değişkenleri arasındaki ilişki ortaya konulmaktadır. Gerekli verileri elde etmek için Rize ilinde, yüz yüze olarak 520 adet anket uygulaması yapılmıştır. Ölçeklerin güvenilirliğinin saptanmasında Cronbach alfa (α) katsayısı kullanılmıştır. Bağımsız değişkenlere ait soruların faktörlere beklenildiği şekilde ayrılıp ayrılmadığını belirlemek amacıyla faktör analizi gerçekleştirilmiştir. Ayrıca ki-kare analizi yapılarak değişkenler arasındaki ilişkinin anlamlı olup olmadığı ortaya konulmuştur. Son olarakta regresyon analizi ile PDT modelindeki hipotezler test edilmiştir.Araştırmaya ait tüm hipotezler kabul edilmiştir. Böylece Davranışa Yönelik Tutum, Öznel Norm ve Algılanan Davranışsal Kontrol ile Niyet arasında pozitif yönlü bir ilişki olduğu sonucuna varılmıştır. Niyet üzerindeki değişim öncelikle Davranışa Yönelik Tutum tarafından oluşturulduğu (b=0.483) tespit edilmiştir. Aynı zamanda Algılanan Davranışsal Kontrol ve Niyet ile Fiili Davranış arasında da pozitif yönlü bir ilişki olduğu ve Fiili Davranışı açıklamada Niyet değişkenin daha fazla açıklama oranına sahip olduğu (b=0.402) sonucuna ulaşılmıştır. Anahtar Kelimeler: Satın Alma Davranışları, Özel Günler, Hediye Satın Alma Niyeti, Planlı Davranış Teorisi

The purpose of this study is to examine purchasing behaviors for special days within the framework of the Planned Behavioral Model. Within the context of the application, the relationship between the purchasing behaviors of the consumers on special days and the variables of 'Attitude for Behavior', 'Subjective Norm', 'Perceived Behavioral Control' and 'Intentions' affecting this 'Behavior' are revealed. In order to obtain the required data, 520 face-to-face questionnaires were applied in Rize province. The Cronbach alpha (α) coefficient was used to determine the reliability of the scales. Factor analysis was performed to determine whether the questions of the independent variables were separated as expected according to the factors. In addition, chi-square analysis was performed to determine whether the relationship between the variables is significant. Finally, hypotheses in the PDT model were tested by regression analysis.All hypotheses related to the research were accepted. Thus, it has been determined that there is a positive relationship between Attitude towards Behavior, Subjective Norm, and Perceived Behavioral Control and Intention. The change on intention was first determined by the attitude towards behavior (b = 0.483). At the same time, there was a positive relationship between Perceived Behavioral Control and Intention and Actual Behavior. Finally, in describing the Actual Behavior, it was found that the intention variable had a greater explanatory rate (b = 0.402).Keywords: Purchasing Behavior, Special Days, Gift Purchasing Intention, Planned Behavior Theory