Kayıt dışı ekonomi kavramı, makro değişkenler üzerinde etkisi: Türkiye örneği

Abstract

Kayıt dışı ekonomi; kamu otoritesinin denetimi altında bulunmayan her çeşit ekonomik faaliyetlerin bütünü olarak tanımlanmaktadır. Kayıt dışı ekonomi, GSYH hesaplamalarının dışında kalan ve kayıt altına alınamayan gelir yaratan ekonomik faaliyetlerden kaynaklanmaktadır. Kayıt dışı ekonomi gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin hepsinde farklı düzeylerde var olan evrensel bir olgudur. Günümüzde ülkelerde büyük sorunlar teşkil etmeye başlayan kayıt dışı ekonomi; nedenleri, sonuçları ve işleyişi bakımından çok karmaşık ve zor bir problemdir. İlk kayıt dışı ekonomiyi ölçmeye yönelik çalışma 1958 yılında A.B.D'nin kayıt dışı ekonomisini ölçmeye yönelik Philip CAGAN tarafından yapılmıştır. Türkiye'de ise kayıt dışı ekonomi kavramı ilk olarak Prof. Dr. Osman ALTUĞ tarafından yapılmıştır.Çalışmada kayıt dışı ekonomi üzerinde etkisi olduğu düşünülen; enflasyon, vergi yükü ve işsizlik değişkenleri analiz edilmiştir. Bu bağlamda 1971-2016 yıllarını kapsayan veri seti oluşturulmuş ve zaman serisi analizi yapılmıştır.Analiz sonucunda 1971-2016 yılları arasında vergi yükü değişkeninin kayıt dışı ekonomi üzerinde 1.3170 katsayısı ile tahmin edilmiş pozitifi bir etkisinin olduğu, işsizlik değişkeninin 0.6233 katsayısı ile tahmin edilmiş pozitifi bir etkisinin olduğu ve son olarak enflasyon değişkeninin 0,0853 katsayısı ile tahmin edilmiş pozitifi bir etkisinin olduğu saptanmıştır.

Informal economy is defined as all kinds of economic activities which are not under the control of the public authority. Informal economy is derived from economic activities which are unrecordable revenue-generating and out of gross domestic product calculations. The informal economy is a universal phenomenon that exists at different levels in all developed and developing countries. The informal economy, which is beginning to constitute major problems in countries today, is a very complex and difficult problem in terms of its causes, consequences and functioning. The first study to measure the informal economy was conducted by Philip CAGAN in 1958 to measure the informal economy of the United States. The concept of informal economy in Turkey was first made by Prof. Dr. Osman ALTUĞ.The variables of inflation, tax burden and unemployment which are thought to have an effect on the informal economy in the study have analyzed. In this context, a data set covering the years 1971-2016 was created and a time series analysis have conducted.As a result of the analysis, it can be seen that 1971-2016 the tax burden variable has a positive effect estimated by the 1.3170 coefficient on the informal economy, the unemployment variable has a positive effect estimated by the coefficient 0.6233 and finally the positive effect estimated by the coefficient 0.0853 of the inflation variable.