Sentetik organoselenyum bileşiklerinin antioksidan özelliklerinin incelenmesi

Abstract

Oksidatif stres; hücresel antioksidan düzeyinin, reaktif oksijen düzeylerine karşıyetersiz kalması sonucu, toksik bir etkinin başlaması olarak tarif edilir. Bu durum yaantioksidan savunmaların yetersizliği, ya reaktif oksijen türlerinin aşırı üretimi, ya daher ikisinden dolayı olmaktadır. ROT üretiminin aşırı artması veya antioksidansavunmanın azalmasından dolayı her iki sistemin dengesizliği oksidatif strese yolaçmaktadır. DNA'da zincir kırılmaları ve lipit peroksidasyonuna yol açan hücreseloksidatif hasarı içeren peroksitler, hidroksil radikalleri ve süperoksit anyon radikali gibireaktif oksijen türlerinin üretilmesinde ve karsinogenezisde ciddi bir rol oynayanDMBA'nın, sıçan karaciğer dokusunda lipid peroksidasyon düzeylerinde artış veoksidatif hasarlara yol açtığı bilinmektedir. Çevresel ve hücresel faktörlerin etkisiyleoluşturulan reaktif oksijen türlerinin detoksifiye edilmesinde, ekzojen olarak alınanyada fizyolojik olarak yapılan antioksidanlar görev almaktadır.Temel eser bir element olan selenyum, immün sistemin normal fonksiyonundave antioksidan mekanizmada görev yapan enzimlerin bir parçası olarak, savunmasisteminde yer almaktadır. Yaşamın uzaması ve hastalıkları önlemede, inorganik veorganik selenyum bileşiklerinin gösterdiği kimyasal koruyucu etkilere benzer etkilergösteren, laboratuvarlarda hayvan çalışmalarında karsinogenezis üzerine çalışılmışönemli sentetik organoselenyum bileşikleri mevcuttur. Selenyum içeren moleküllerinklasik antioksidanlardan daha iyi antioksidan özellik göstermesi, sentetikorganoselenyum bileşiklerinin oluşturulmasına yol açmıştır. Selenyumun indüklenmişhücresel hasarlara karşı korunmada etkili olmasından dolayı, laboratuvarlarımızdasentezlenmiş olan organoselenyum bileşiklerinin ( Se I ve Se II ) DMBA ile kimyasalolarak indüklenmiş sıçan kan ve karaciğer dokularında, hücresel hasarlara karşıkoruyucu özelliklerinin araştırılması sonucu, endojen antioksidan enzim aktivitelerindemeydana gelen değişimler ve lipid peroksidasyonuna karşı in vivo olarak oksidatifzararı önleme yetenekleri dikkat çekmiştir. Elde edilen bulgular, karaciğer dokusundameydana gelen değişimlerin histopatolojik olarak incelenmesiyle ve ayrıca in vitroçalışmalarla da desteklenmiştir.

Oxidative stress is described as the formation of toxic effect due to thedeficiency of cellular antioxidative level toward the level of reactive oxygen species.This phenomenon is either described as the deficiency of antioxidative defense system,or the excess production of oxygen species enhances the stress, or else both areresponsible for this. The excess production of ROS or the decrease in the antioxidativedefense system could be the cause for oxidative stress. The peroxides that cause DNAchain breaking and lipid peroxidation, the reactive oxygen species such as hydroxylradicals and super oxide radical etc. and carcinogenesis are the results of DMBA that isknown to be the major cause the increment in lipid peroxidation level and the oxidativedamage in the rat liver. The antioxidant formed either physiologically or taken as anexogen is responsible for the detoxification of reactive oxygen species that might beformed as a result of environmental and cellular factors.As a fundamental trace elements, selenium as a part of antioxidative defensesystem is responsible for the immune system as part of enzymes in defense system.Organoselenium compounds present in the laboratories that were prepared syntheticallythat show the anti carcinogenesis effect in the animal studies, thus these compoundsshow the similar trend for the preventing illness, preservative effect, and the extensionof life period. Due to the fact that organoselenium compounds show betterantioxidative effect than classical selenium made a new era of preparing novel syntheticselenium compounds. Because the selenium has an antioxidative properties toward thedamaged induced cells, organoselenium compounds prepared in our laboratories, Se Iand Se II, have tested for DMBA and chemically induced rat blood and liver tissues,and the results showed that endogen antioxidant enzymatic activity change and thepreventing of oxidative damage in lipid peroxidation are important findings in vivo ofthis research. The results are also rationalized with pathological in vitro studies in livertissues.