Trabzon Solaklı vadisi çağdaş camilerinde gelenekten kopuşun niteliği üzerine bir değerlendirme

Abstract

Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan Trabzon ili kırsal cami bakımından zengin örneklere sahiptir. Bölgenin vadili yapısından dolayı birçok alanda farklı kırsal cami tiplerine rastlamak mümkündür. 1960'lı yıllardan sonra inşa edilen kırsal camilerde gelenekten kopuşun gözlendiği görülmektedir. Bu gelenekten kopuk kırsal cami mimarisinin nedenlerini irdelemek değişimin yorumlanmasını sağlayacaktır.Bu tez çalışmasında, Araştırma alanı olarak Trabzon bölgesi Solaklı Vadisi seçilmiştir. Bu vadinin seçilme nedeni bölgede çeşitli ve zengin kırsal cami mimarisine rastlanmasından dolayıdır. 1960 yılına kadar inşa edilmiş geleneksel kırsal camiler ile 1960 yılından sonra gelenekten kopuk bir şekilde inşa edilmiş camilerin, kullanılan malzeme, mimari yapısı, plan şeması, bezeme kullanımları ve üst örtü/tavan yapıları bakımından karşılaştırılarak geleneksel cami mimarisinden kopuşunun nedenlerini araştırmak amaçlanmıştır. Bu bağlamda, Trabzon Solaklı Vadisinde yer alan kırsal camilerin mimarilerindeki değişimini ifade etmek için bölgedeki kırsal camilerin tipoloji, biçim, yapım tekniği ve malzeme yapısı ortaya koyularak karşılaştırmalar yapılmıştır. Bu sayede 1960 yılı sonrasında inşa edilen kırsal cami mimarisindeki dramatik kopuşun nedenleri irdelenmeye çalışılmıştır.

Located in the Eastern Black Sea, Trabzon has rich examples in the history of rural mosques. Before making the regional valley, it is possible to come across a variety of different types of rural mosques. It is seen that after the 1960s, the engineer detached from tradition in mosques in the countryside. Examining the reasons of the rural mosque architecture that is disconnected from this tradition will provide an interpretation of the change.In this thesis, Solaklı Valley of Trabzon region was chosen as the research area. The reason for this valley is chosen because of the rich and varied mosque architecture in the region. The aim of this study was to compare the traditional rural mosques, which were built until 1960, and the mosques, which were built after 1960, in terms of materials, architectural structure, plan scheme, decoration and top cover / ceiling structures. In this context, the typology, form, construction technique and material structure of rural mosques in the region were compared in order to express the changes in the architecture of rural mosques in the Solaklı Valley of Trabzon. In this way, the reasons of the dramatic break in the architecture of rural mosque built after 1960 were tried to be examined.