Denizlerimizde yaşanan sorunlar (Karadeniz, Boğazlar ve Ege)

Abstract

ÖZET Ülkemiz, coğrafi konumu nedeni ile yüzyıllardır bir çok sorunlarla iç^ içedir. Nitekim çevre denizlerimizde deniz yetki alanları, Türk Boğazlarında ise, geçiş konusunda Türkiye'nin güvenliğine ve çevresine zarar verebilecek sorunlar yaşanmaktadır. Bu bağlamda, Karadeniz'de deniz yetki alanları konusunda yalnızca Bulgaristan ile anlaşmazlık yaşanmış fakat bu sorunda, Bulgaristan ile yapılan ikili müzakereler yolu ile çözüme kavuşturulmuştur. Karadeniz'de, diğer Karadeniz'e kıyıdaş veya komşu devletler ile bu konuda her hangi bir anlaşmazlığa düşülmemiştir. Türk Boğazlarında ise; bu bölgeden gemilerin geçişi üzerine sorunlar geçmişten günümüze kadar varolmakla beraber ileride de devam edeceği değerlendirilmektedir. Montreux ile bu sorun bir nebze giderilmiş olmasına karşın, politikacılarımızın geleceği görememe ve değerlendirmelerde bulunamama gibi zaafları olmasından dolayı, Montreux`un bazı hükümlerinin ileride ne gibi sonuçlar doğuracağı antlaşmanın hazırlık çalışmalarında ve imzalanması aşamasında fark edilememiştir. Nitekim son yirmi yıl içerisinde buradan geçen büyük tanker ve gemilerin sayısının artması ayrıca Hazar Bölgesi petrollerinin de Türk Boğazlan üzerinden dünya pazarlarına aktarılması meselesi, Türk Boğazlarında can, mal ve çevre güvenliğini tehdit eder nitelik kazanmıştır. Bilindiği üzere, deniz yetki alanları konusunda en çok sorunun yaşandığı bölge Ege Denizi'dir. Yunanistan'ın, var oluşundan itibaren yayılmacı bir politika izlemesi ve Ege Denizi'ni de bir Yunan Gölüne çevirme heves ve hayalleri, Türkiye'nin bölgedeki deniz hak ve menfaatleri ile güvenliğini eline almak istemesi sonucu, Türkiye ile Yunanistan arasında karasuları, kıta sahanlığı, gayri askeri statüdeki adaları silahlandırılması, Ege Deniz yan sınırı, egemenliği anlaşmalar ile Yunanistan'a devredilmemiş coğrafi formasyonlar sorunları bulunmaktadır. Yunanistan, bu sorunları uluslararası boyuta ve hukuka uymayan ve kendince beyan ettiği iddiaları ile taşıyarak haklılığını kanıtlamak istemektedir. Yunanistan, Türkiye'nin ikili müzakereler yolu ile iki ülke arasındaki sorunları çözüme kavuşturma isteğine de şiddetle karşı çıkarak Türkiye'yi uluslararası arenada saldırgan ve tehditkâr bir ülke statüsüne sokmak amaç ve gayreti içerisindedir.

ABSTRACT Due to its geographical location, our country has been dealing with several problems for centuries. Thus, there has been disagreements with territorial waters (territorial authority areas) in our surrounding seas and with ship transitions on the Straits which would lead to damages for Turkey's security and environment. In Blacksea, Turkey had a dispute over territorial waters (territorial authority areas) with only Bulgaria however it was resolved by bilateral agreements between the two countries. Except Bulgaria, there has not been a difference arose between Turkey and other neighbor countries with which it share a coastal border. On the other hand, it is thought that the available ship transition problems on the Straits will exist in the future. Although those were somewhat resolved by the Montreux Convention of Straits, it could not be realized during the period of arrangement studies and signing up the treaty, owing to our politicians' lack of foreseeing and summing up the situation, that in how some treaty terms woulds result in the future. As a result of this, in the last two decades, besides the increasing number of tanker and ship transition and Khazar oil transshipping to worldwide markets from the Straits began to threaten Turkish security of life-property and environmental protection. As known, the place where biggest problems we face with about territorial waters (territorial authority) is the Aegean Sea. As a result of Greek expansionist policy since its existence and of its inclinations and illusions in transforming the Aegean Sea into a Greek lake, which is a real threat for Turkey's territorial rights, profits and security the two countries had a serious dispute over the territorial waters, the Aegean continental shelf, armament of gross military islands, Aegean Sea borderlines and sovereignty and geographical formations that have not been revolved to Greece. Greece wants to justify its illegal allegations against Turkey by conveying them to international area. Severely rejecting Turkey's bilateral negotiation demands for resoving the disputes, Greece makes a great effort to put Turkey in an aggressive and threatening position at the international area. VI