Atatürk döneminde (1923-1938) Cumhuriyet bahriyesinin oluşum ve gelişim süreci

Abstract

VIII ÖZET Türkiye Cumhriyetı',1919-1922 yıllan arasında Anadolu'da yaşayan Türk Milletinin ölüm kalım mücadelesi olarak niteleyebileceğimiz Kurtuluş Savaşı'nın bir sonucudur.Bu devlet aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğumun kalıntısı üstüne kurulmuştur. Bu kalıntının en belirgin izlerinden birisini Haliç'de bulunan Osmanlı Deniz Kuvvetleri vermekteydi. Buradaki bazı gemiler İstanbul işgal altındayken çürümüş;bazılan da Birinci Dünya Savaşı sırasında yaralanmıştı.Türkiye Cumhuriyeti.Deniz Kuvvetleri açısından böyle bir mirası devir almıştır-Aslında Kurtuluş Savaşı sırasında,lstanbul Hükumeti'nin Bahriye Nezareti'nden ayn olmak üzere,Ankara'da Bahriye Dairesi Reisliği kurulmuştu. Burası, Cumhuriyet ilan edildiğinde Türk Deniz Kuvvetlerinin tek birimidir.Türk Deniz Kuvveöeri'nin yeniden idari,teknik,eğiöm,gemi onarımı.tersane vb.açılardan yapılanmasının Bahriye Dairesi Reisliği ile mümkün olamayacağını gören Atatürk, Bahriye Vekalet'nin kurulmasında öncü olmuştur.Bahriye Vekaleti.Türkiye Cumhuriyeti Deniz Kuvvetleri'nin yeniden oluşumu sürecinde en önemli noktadır.Bu süreç sırasında yeniden yapılanma için önenli adımlar atılmıştır. Atılan adımlar arasında Yavuz gemisinin onanmı vardır.Bu onarım bazı sorunlan beraberinde getirmiş;sonunda da Yavuz-Havuz davası meydana gelmiş, Bahriye Vekili Topçu İhsan Bey de mahkum olmuştur.Bu sırada Bahriye Vekaleti de ortadan kaldınlmıştır. Buradan da Türk Deniz Kuvvetleri iki kısımlı bir yönetime aynlmıştır.Bu yeni sisteme göre personel.Müsteşarlık yolu ile Milli Savunma Bakanlığfna; Muavinlik- Müşaviriik yolu ile de Genelkurmay Başkanlığı'na karşı sorumlu olmuştur.Bu planlama sırasında Donanma gözardı edilmiştir. 1935 tarihinde Donanma Komutanfnın rütbesi Atatürk tarafından yükseltirilmiş ve bundan sonra Müsteşarlık ve Muavinlik bu makamın astı olmuştur. İncelenen dönemde,29 Ekim 1923 ile 10 Kasım 1938 tarihleri arasında Türk Deniz Kuvvetleri, Oluşum ve Gelişim dönemlerini yaşamıştır.Bu devirler yaşanırken idari yapılanma üç değişik aşama halinde değerlendirilmiştir. Birinci Devre.Bahriye Dairesi Reisliği(29 Ekim 1923-29 Aralık 1924) İkinci Devre:Bahriye Vekaleti (29 Aralık 1924-16 Ocak 1928) Üçüncü Devre:Müsteşarlık-Muavinlik(16 Ocak 1928-10 Kasım 1938) Kısaca.Türk Deniz Kuvvetlerinin Oluşum ve Gelişim sürecinin gerçek miman.Iideri M.K.Atatürk'tür.

IX SUMMARY The Rebuplicof Turkey (Modem Turkey) is the result of the War of Independences ordeal for te Turkish People in Anatolian.which the place between 1919 and 1922.This slate was built on the remains of The Ottoman EmpmOne of the things that remained from Ottoman Empire was the Emperial Navy in Golden HoraSome of the ships anchored here decayed during the invasion of Isîanbı4and some were damaged during the World War I. The Rebuplic of Turkey was.Wierited a wrecked navy described above.ln fact during the War of !ndependence,a new Office of navy was established in Ankara.apart from tfie one in IstanbuLThis unit was the only representative of Turkish Naval Forces when the RepubBc of Turkey was declared. The first person who thenghut that this unit was not enough for a contemporary navy was Kemal AtatüricHe started tie formation of a new Naval Ministry which would be sufficient from the aspects cf administration, education.technical and repairing capacay,shipyards,etc.Establishment of the Ministry of Navy, is the most important step in ttie reorganization of Turkish Navy.The overhaul of the Yavuz Cruiser is one of those steps.While this ship was feeing overhauled the case known as Yavuz-Havuz Case outbroke and the Naval Minister Topçu İhsan Bey was put into prisonjWeanwhile.that ministry was abolished. After that Turkish Navy was divided into two branches as Undersecretary and Advisory. According to this new system the personnel in the navy were resposible to National Defence Ministry by way of Undersecretary;and they were responsible to General Staff by was of AdvisoryDuring this plaming.The Fleet was neglected and disregarded.ln 1935,the rank of Ifte Fleet Commander, was promoted by Atatürk and after thatthe previons branches called as Undersecretary and Advisory became inferior* to this position.Between fte dates that are studied,29 October 1923 and 10 November 1938,Turkish Navy underment the periods of foundation and development. The administrative formation of flse Turkish Navy in that period is studied the in three different stages. The First Stage:Office of Navy (29 Octeber 1923-29 December 1924) The Second Stage.Naval Ministry (29 December 1924-16 January 1928) The Third (Last) Stage: Undersecretary/Advisory(16 January 1928-10 November 1938). Brie%,the true leader of the foundation and development of Turkish Navy is M.KAtatiirk.