Birinci - İkinci İnönü Muharebeleri

Abstract

Birinci Dünya Harbinin galibleri olan İtilaf devletleri Osmanlı Devleti'ne önce Mondros mütarekesini, daha sonra ise Sevr anlaşmasını imzalatmışlardır. Bu anlaşmalar çerçevesinde Anadolu ve Rumeli topraklarını paylaşmaya girişen bu devletlerden İngiltere'nin Başbakanı Lloyd George 'un özel gayreti ve desteği ile İzmir'e çıkan Yunan ordusu da paylaşıma ortak edilmek istenmiştir. Bu haksız işgal üzerine Türk milleti Millî Mücadele'yi başlatarak Mustafa Kemal Paşa'nın yanında yer almıştır. Yunan Ordusu İzmir'den sonra 2 temmuz 1920'ye kadar Batı Anadolu içlerine ve Marmara bölgesine doğru ilerleyerek Aydın, Balıkesir, Bursa, Akşehir, Uşak ve Nazilli gibi önemli yerleşim merkezlerini işgal etmiştir. Bunun üzerine Mustafa Kemal T.B.M.M.'de kurulması ve başına da Ali Fuat (Cebesoy) Paşa'nın getirilmesi fikrini kabul ettirmiştir. Ancak 19 Ekim 1920'de Ali Fuat Paşa'nın taarruz emri ile başlayan Gediz muharebesi mağlubiyetle neticelenince Yunan kuvvetlerine karşı mücadele veren Çerkez Ethem ve diğer millî kuvvetlerin disipline edilerek düzenli bir ordu kurulması fikri doğdu. İsmet Paşa yeni Batı Cephesi Kumandanı tayin edildi. Fakat yeni düzenleme sırasında duruma uyum sağlayamayan Çerkez Ethem isyan edince bunu fırsat bilen Yunan ordusu taarruuza geçti. Öncelikle Çerkez Ethem isyanım bastıran İsmet Paşa daha sonra Eskişehir yönünde ilerleyen Yunan ordusu da İnönü mevkiinde durdurmayı başarmıştır.Birinci İnönü zaferinin T.B.M.M.'de yaratmış olduğu müsbet havayı iyi değerlendiren Mustafa Kemal cumhuriyetin ilk anayasası sayılan Ocak 1921 Anayasası'nın ve ilk bütçesinin hazırlanması çalışmalarını gerçekleştirmiştir. Öte yandan İtilaf devletleri de İnönü zaferi üzerine T.B.M.M. hükümetini temsilen bir heyeti Londra Konferansı'na davet etmiştir. Ancak konferanstaki gelişmelerden beklediği neticeyi alamayacağını anlayan Yunanistan konferansın bitmesini beklemeden İngiltere Başbakanı Lloyd George'dan aldığı cesaret ve destekle yeniden saldırıya geçerek şansım denemek istedi. Fakat 1 Nisan 1921 'de neticelenen İkinci İnönü muharebesinde İsmet Paşa kumandasındaki Türk ordusu karşısında Yunan ordusu bir kez daha mağlup olmuştur. İkinci İnönü zaferi T.B.M.M. 'nin konumunu sağlamlaştırmış ve İsmet Paşa, İnönü'de Mustafa Kemal Paşa'nın deyişi ile sadece Yunanlıları değil Türk milletinin ma'kus talihini de yenmiştir.

Following the First World War, Ottoman State was obliged to sign first the Mondros Peace Treaty and then the Sevres Treaty. Regarding the articles of these mentioned treaties, Entente Powers started to invade Ottoman Thrace and Anatolia. Through special efforts and supports of English prime minister Lloyd George, Greek army occupated Izmir and was added to the invader forces. Following Izmir, Greek army marched till 2 July 1920 towards Westerm Anatolia and Marmara Region and occupated importand towns like Ay dm, Balıkesir, Bursa, Akshehir, Ushak and Nazilli. Upon this, Mustafa Kemal Pasha was able to make The Grand National Assembly of Turkey to accept the establishment of the western front and the appointment of Ali Fuat Pasha as its commandeer. When the Battle of Gediz, realized by the order of AH Fuad Pasha, was ended with a disaster, it was planned to discipline the local Turkish forces and transform them into an ordinary army. With this purpose, Ismet Pasha was appointed as the new commandeer of the Western Front. As Cherkes Edhem the leading local notable, rebelled during this reorganization, Greek Army made a new attack. Ismet Pasha crushed first the rebellion and then stopped the greek army in inönü on its march towards Eskishehir. Utilizing the ambiance in the Grand National Assembly caused by the. first inönü Victory, Mustafa Kemal was able to realize the so accepted first constitution (1921) of the Turkish Republic as well the first budged. On the other hand, European Entent Powers invited the government of G.N.A.T. to the London Conference. However, without waiting the end of the conference, Greek army attacked once again depending on the support of Lloyd George. But, they lost also this Second Battle of inönü against the Turkish army under the command of Ismet Pasha.The Second Victory of inönü strenghtened the position of G.N.A.T. and brought to the Turkish nation a new impetus in the defence of the motherland.