Lozan Barış Görüşmeleri ve Antlaşması`nın Türk kamuoyunda etkileri

Abstract

ÖZET Lozan Antlaşması, dünyanın her yerinde Türkiye'nin diplomatik zaferi o- larak karşılanmıştır. Türk milletinin haklı ve kutsal mücadelesinin sonunda ger çekleştirdiği şerefli bir banş antlaşmasıdır. Bu antlaşma, yenilgiye uğratılarak görünürde parçalanan, ama yıkıntıları üzerinde yükselerek dünyanın en güçlü uluslarına karşı koyan ve hemen hemen bütün ulusal isteklerini elde eden bir ulu sun ölüm-kalım savaşının son aşamasıdır. Çalışmamız, Lozan banş görüşmeleri ve antlaşmasının Türk kamuoyunda etkileri konulu bir gazete araştırmasıdır. Çünkü araştırmamızın dayandığı yazılı belgelerin büyük bir kısmını gazeteler oluşturmaktadır. Bu nedenle, Lozan banş görüşmeleri ve antlaşmasıyla ilgili ga zetelerde çıkan haberler, devlet adamlarının verdikleri beyanatlar, görüş ve de meçler ile köşe yazarlannın konuyla ilgili makaleleri ve hatta karikatürler çalış mamızı oluşturmuştur. Tarihi sırayı da takip ederek hazırlamaya çalıştığımız ko numuzu iki bölümde ele aldık. Birinci bölümde, konferansın ilk döneminde ele alınan konulan ve konferansın kesintiye uğramasının İstanbul basınındaki yan kılarını göstermeye çalıştık. İkinci bölümde ise, konferansın ikinci döneminde meydana gelen gelişmeleri ve Lozan Antlaşmasının basındaki yansımalarını vermeye gayret ettik. Kamuoyu da Lozan barış görüşmelerini yakından takip et miştir. Çünkü artık herkes uzun bir savaş döneminin ardından banşa ulaşmak istemektedir. Ancak her bahasına olursa olsun hukukumuzu ve istiklâlimizi ihlâl edecek bir barışta kabul edilmemiştir. Örneğin, Osmanlı borçlan faizlerinin al tınla ödenmesinin istenmesi, Karaağaç'ın bize verilmemesi, kapitülasyonların devamının sağlanması konusunda ısrar edilmesi, gazetelerde tepki gösterilmesine sert eleştiriler yapılmasına neden olmuştur. Bunu kimi zaman yazılan makaleler le, kimi zaman çizilen karikatür ve resimlerle dile getinnişlerdir. Sonuçta, kamuoyunun büyük coşkusuyla karşılanan Lozan Antlaşması ile Mîsâk-ı Millî pek az istisnalar dışında tam anlamıyla gerçekleşmiştir. 103

ABSTRACT `Lozan Conference` seems a kind of diplomatic victory in a worldwide for Turks. It is a pact of peace in which we attain with a great difficulty for our honour and proud. This pact is the last step of our war which at first seems destroyed by the foreigners but later on take their all rights as a nation and struggle with then even they have super-power. Our works contains. Lozan pacts and it's influence on die Turkish public, it can be said it's a kind of investigation newspaper. So our works based on newspapers. That's why we interested in newspapers, reported speeches, news about `Lozan peac pact` and report of some leaders and their views and some corner writers and also some caricatures. We examined the subject in two parts by it's chronological order. In the first part we tried to show the first step of the conference's subject, and then the interruptions of the conference and it's echos an the Turkish public. On the other hand Turkish publich followed these events closely. So Everybody to wants to make peace after the Long War years. Besides this we won't agree any subject which interrupt our freedom or Law. For instance pay back (limited) for ottoman's dept with the gold, take back Karaağaç, continuity of the capitulation's and insisting about these made a great sound from public and also from Newspaper's and some writers wrote hard writings on their place, and some times it shows itself by writings or illustrated by the caricatures. At lost `Lozan peace pact` and Misak-ı Millî was completely succeeded and this made the public excited and there slight exceptions in it. 104