Lojistik şirketlerinin organizasyon yapıları (Türkiye ve dünyada yeni lojistik eğilimler)

Abstract

ÖZET Türkiye'de üçüncü parti lojistik ancak doksanlı yılların sonunda anlaşılmaya başlanmışken, Batı 'da bu kavramın daha seksenli yılların hemen başında oluştuğu düşünüldüğünde, Türk lojistik anlayışının neredeyse 20 yıl gecikmeyle anlaşılabildiği gerçeğine varılmaktadır. Çalışmanın konusu, lojistik şirketlerinin organizasyon yapılarının irdelenmesidir. Bu açıdan bakıldığında konunun temelini TPLs (Üçüncü-Parti Lojistik, Third-Party Logistics, 3PL) hizmeti veren lojistik şirketleri oluşturur. Fakat bu çeşit bir lojistik yapılanmanın daha iyi kavranabilmesi için işletme lojistiğinin anlaşılır olması gereklidir. İşletme lojistiğinin bütünüyle terk edilmemesi -bu imkansız bir uygulamadır- ve ayrıca üçüncü lojistik şirketlerinin oluşumunun da çok eskiye dayanmaması münasebetiyle tezimde, işletme içi lojistik yapılanmadan hareketle profesyonel lojistik hizmet sağlayıcılarının organizasyon yapıları anlatılması amaçlanmıştır. Tezin amacı profesyonel lojistik hizmet sağlayan firmaların organizasyon yapılarını inceleyerek en uygun modeli ortaya koyabilmektir. Özellikle lojistik şirketlerinin yapılanmalarında merkezcil organizasyon modelini benimsedikleri, fakat bu modelin lojistiğin doğasına aykırı bir düşünce anlayışında olduğu ve yerine matriks proje örgüt modelinin getirilmesinin yararlı olabileceği gösterilmektedir. Lojistik ihtiyaçlar doğası gereği çok karışık ve birbirine entegre yapıdadır. Bu açıdan bakıldığında müşteri memnuniyetinin maksimum gerçekleşmesi için işlemlerin süratli ve hatasız bir şekilde olması gereklidir. O halde müşterinin muhattap olacağı bir proje sorumlusu veya proje grubu olmalıdır. Bu proje grubu müşterinin tüm lojistik ihtiyaçlarını karşılayabilecek şekilde hazırlanmalı, yetki ve sorumlulukları genişletilmelidir. Yapılan anket bize göstermiştir ki, Türk lojistik firmaları genelde merkeziyetçi bir sistem benimsemişlerdir. Ayrıca organizasyon yapılarının tamamına yakınında klasik fonksiyonel yapı tercih edilmiştir. Yani bu şirketler matriks organizasyon yaklaşımından uzak olarak yönetilmektedirler. Türkiye'de taşımacılık olarak nitelenen hizmet anlayışı, yerini lojistik temellere dayanan çok daha geniş bir alanı kapsayan yeni bir anlayışa bırakmaktadır. Lojistik, ülkemiz sivil sektör kuruluşları için her ne kadar yeni bir kavram olsa da, Batı'da çok uzun zaman önce anlamlandırılmış bir faaliyettir. Türkiye'de de küresel etkileşimden kaynaklanan Batı merkezli değişim yeni bir kavram olan lojistik anlayışını anlamamızı sağladı. Gerçek anlamda kavramın içinin doldurulması bir değişim sürecini gerektirmekte ve bu değişimin gerçekleşeceği bir zamana ihtiyaç duymaktadır. Her ne kadar bu değişim çabası şirketler için sadece bir isim değişikliği olarak görülse bile. Uzun vadede şirketler hizmet yelpazelerini genişletecek ve kalite anlayışlarını maksimize edeceklerdir.

ABSTRACT Whilst third party logistics begun to be understood as late as the end of 1990s, in the West, this concept started to form around early 1980s. When considered from such point of view it becomes more evident that comprehension of logistics approach in Turkey had delayed about 20 years. Content of this study is to discuss structure of logistic companies. When considered from this point of view companies that offer TPL (Third Party Logistics, 3PL) services form the basis of this issue. However, in order to better comprehend such logistic structuring it is essential for corporate logistics to be comprehendible. Granted corporate logistics are not yet abandoned -and doing so wouldn't be possible, and establishment of third party logistics are not dated very long back, I have aimed to explain structures of professional logistic service providers starting with in-corporate logistic structuring. Objective of this thesis is to come up with the best possible model by examining organizational structures of companies which offer professional logistics services. Especially it is shown that, although logistics companies often adopt central organization model, such model opposes the nature of logistics and bringing matrix project organization model instead may be beneficial. Logistic requirements, by nature, are very complex and integrated in to one another. From this point of view, in order to maximize customer satisfaction the transactions must be completed quickly and with no errors. Therefore there must be a project coordinator or project group that customer can relate to. This project group must be prepared well enough and decorated with powers and responsibilities in order to meet all requirements of customers. Also, considering logistic structuring has been formed by time and in several shapes, the way of explaining new logistic tendencies by making use of corporate logistics. Conducted survey has shown us that Turkish logistics firms have generally adopted a central system. Also in almost all of organizational structures a classical functional structure was adopted. In other words, these companies are managed in a manner that is well apart from matrix organization approach. Service approach that is known as transportation in Turkey has been leaving its position to a new logistics based approach that covers a much wider area. Although logistics is s new approach for private sector establishments of our Country, it is an activity that has long been defined in The West. Western originated metamorphosis that had been due to global interactivity made us appreciate the new concept called logistics. Filling in the definition of such concept requires a changing and a certain time for such changes take effect. Although these efforts of change seem just a name change for companies, in long term, companies would broaden their service portfolio and maximize their comprehension of quality. m