İşgal dönemimde İstanbul basını (1918-1922)

Abstract

ÖZET `İşgal Döneminde İstanbul Basını (1918-1922)` konulu çalışmamızın amacı, Mondros Mütarekesi'nden sonra başlayan Milli Mücadele Hareketi öncesi gelişmelerle, Milli Mücadele dönemi olayları ve Milli Mücadeleyi dahili politika açısından bütünleyen gelişmelerin, İstanbul'un Türkçe basmında yansımalarını ortaya koymaktır. Çalışmamızın amacı doğrultusunda Mondros Mütarekesi'nden itibaren, İstanbul Basınında, `Devletin nasıl kurtarılacağı, Türk Milleti ve Devleti'nin ne olacağı ve geleceği` hakkında girişilen faaliyetler ile ortaya atılan fikirler ele alınmıştır. Bunlardan başka, Milli Mücadele'mn kronolojik akışına paralel olarak cereyan eden askerî ve siyasal gelişmelerin İstanbul'un Türkçe basınına yansımaları da konu edilmiştir. Çalışma konumuzun arz ettiği boyut nedeniyle, İstanbul basınına yansımayan ama basınla ilgili siyasi ve hukuki düzenlemeler ile görüş ve kamuoyu oluşturma işlevi çerçevesindeki uygulamalar da çalışmamız kapsamına alınmıştır. Ele alman ve çalışmada vurgulanan bir diğer konu ise, yakın tarihimizde siyasal gelişmelere paralel olarak neredeyse bir anlayış olarak kurumsallaşan bazı gazete ve gazetecilerin mensup oldukları siyasi fikirlerin Milli Mücadele'de nasıl temsil edildiği idi. Bir başka ifadeyle mütareke öncesi dönemlerde siyasal iradenin basına yaklaşımının, Mütareke sonrası gelişen yeni durumda nasıl bir boyut ve mana kazandığını, basında nasıl bir cepheleşme oluştuğunu, bu cepheleşmeyi gideren faktörlerin neler olduğunu, kronolojik akışa paralel olarak ortaya koymaya gayret etmekti. Bunlardan başka çalışmamızda, Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının önderliğinde gelişen Milli Mücadele Hareketine, Saray ve İstanbul Hükümetlerinin bakış açılan ve bu noktada kullandıkları basın organlarının Milli Davaya karşı faaliyetleri de ele alınmıştır. xı

ABSTRACT The purpose of the study with the subject of `The Press of Istanbul at The Period of Occupation (1918-1922)` is to bring in to open the reflections of the developments before the National Struggle Action which beganafter Mondros Armistice, the events of the period of National Struggle and the reflections of the developments which completed National Struggle from the angle of internal politics, on the Turkish Press of Istanbul. In this work the activities attempted and the ideas introduced about `How The State will be saved, what will become of Turkish Nation and State and Future` on the Istanbul Press were studied since Mondros Armistice. In addition, the reflections of the military and political developments, which took place with the parallel of chronological order of National Struggle, on the Turkish Press of Istanbul were evaluated. Political and Juridical (legal) arrangements not reflected on Istanbul Press related to press and opinion and applications that help the press to form public opinion jere included to this study because of the dimension of this study. Another subject emphasised in this study is the determination of how newspapers and journalists with the different political opinions evaluated the events of National Struggle. In other words, how the approach of political volition to the press before The Armistice Period gain a dimension and mean at the new situation developed after The Armistice, how a polarisation was formed at the Press and What factors removed this polarisation, were determined with the chronological order in this study. Furthermore, point of view of Palace and Istanbul Goverment to the National Struggle Action developed by Mustafa Kemal Pasha and his friend and this point activities of press organs used by Istanbul Goverment against National Claim were studied. Ml