Atatürk Orman Çiftliği (Kuruluşundan günümüze)

Abstract

ÖZET Atatürk; askeri zaferin ardından ekonomik zaferi kazanmak için süratle çalışmalara başlamıştır. Büyük Dahi memleketin içinde bulunduğu ekonomik problemlerin çözümünde en önemli yol olarak ziraatı öngörmüştür. Ancak ziraatla uğraşmış bir Ülke olarak; bu faaliyet alanı içinde başarılı olunduğunu söylememiz pek mümkün değildir. Buna rağmen Atatürk'ün ziraat yolundaki çalışmalarını geleneksel yöntemlerle bağdaştırmak; yapılan icraatları hafife almaktır. Ulusal ekonomi bilincinin uyandırılmasında zirai faaliyetler önemli ölçüde başı çekmiştir. Hiç şüphesiz Atatürk Orman Çiftliği de üzerine düşen görevi fazlasıyla yerine getirmiştir. 25 Mayıs 1925 tarihinde satın alınan 20 bin dönümlük arazinin çevresindeki; Balgat, Etimesgut, Çakırlar, Macun, Güvercinlik, Tahar, Yağmurbaba gibi çiftlik sayılan arazilerin satın alınması ile işe başlanmıştır. Elde edilen 102 bin dönümlük arazide öncelik toprakların iyileştirilmesine verilmiştir. Ziraat uzmanlarının `Burası öyle bir faaliyet alanıdır ki; bu topraklar üzerinde ya sabır tükenir yahut para...` sözüne karşı Büyük Komutan çorak ve fakir topraklar üzerinde mücadeleye başlamıştır. Kurak toprakların su kanallarıyla sulanması, bataklık olan yerlerin açılan kanallarla kurutulması, verimsiz toprakların kimyasal ve doğal gübrelerle verimli hale getirilmesi, tarlalarda zamanın modern tarım alet ve makinelerinin kullanılması, iyi cins tohumların ve hayvan ırklarının yaygınlaştırılması alanında yapılan faaliyetler hep olumlu sonuçlar vermiştir. Atatürk'ün elinde bulunduğu on iki yıl içerisinde Orman Çiftliği bir tek yılı zararla kapatmıştır. Ekonomik bunalımın yaşandığı yıllar da bile Çiftlik'te ki olumlu gelişmeler devam etmiştir. VIII11.5.1937 tarihinde Orman Çiftliği bütün mülkleriyle Hazineye bağışlanmıştır. Atatürk'ün Çiftlikleri'ni Hazineye bağışlamaları üzerine 7.1.1938 tarihinde kabul edilen kanunla `Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu` kurulmuştur. Bu tarihten itibaren Çiftliğin idaresini Devlet Ziraat İşletmeleri Kurumu üstlenmiştir. 1949 tarihinde sözü edilen Devlet Ziraat İşletmeleri hakkındaki kanun kaldırılarak 1950 yılında yeni bir düzenleme yapılmıştır. 1.4.1950 tarihinde yürürlüğe giren 5659 sayılı kanunla Çiftlik; Gazi Orman Çiftliği hüviyetinden çıkarak; kurucusu ve geliştiricisinin hüviyetini alıp ` Atatürk Orman Çiftliği` olarak yeni kimliğe bürünmüştür. Tarım Bakanlığı'na bağlı Hükmü Şahsiyete Sahip İktisadi Devlet Teşekkülü olarak faaliyetine devam eden Atatürk Orman Çiftliği çeşitli zamanlarda toprak kaybı yaşamıştır. Kuruluşunda 102 bin dönüm olan çiftlik 68.486 dönüm arazi kaybıyla; günümüze 33.514 dönüm olarak gelmiştir. Atatürk Orman Çiftliği geride bıraktığı 75 yıl içerisinde Atatürk'ün anısını yaşatarak; geçmişten geleceğe yönelik faaliyetine devam etmektedir. Bu süre içerisinde yaşanan toprak kayıplarını önlemek için Ankara Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu Atatürk Orman Çiftliği'ni I. Derece de `Doğal ve Tarihi Sit alanı` olarak kabul etmiştir. İSTANBUL - 2000 Ahsen ALTINTUĞ IX TLC YÜKSEKÖĞRETİM KDBDUl

ABSTRACT Atatürk went to work on economic reform, immediately after he had suassfully completed his military reform. He realised that the main way to solve the economic problems occuring in this large country was through agriculture. It couldn't said that this country which had always been agricultural had been succesfull in this area up to that time. Moreover to equate Atatürk's agricultural poicies with the earlier traditional methods would be to fail to give importance to his works. The agricultural activity is one of the leading methods to awaken national economic awareness. There is no doubt that Atatürk Forest Farm(Atatürk Orman Çiftliği) bought on the on the 25 th may 1925 carried out its duty successfully. For this farm, at the beginning, 20.000 hectars area of land was bought, which was surrounding the farms of Balgat, Etimesgut, Çakırlar, Macun, Güvercinlik, Tahar, Yağmurbaba ete. On this 102.000 hectars area of land, prime importance was given to soil improvement. Despite soil experts declaning that `this is going to be such a effort that either pationce will come to end or money will` The great Commonder started the struggle with the and broughtit will bring to a succesful conclusion the poor quality soil. The efforts to water the dry soil with irrigation canals, to drain the bogs with drainge ditches, using artificial and natural fertilizers, to bring modern agricultural instruments and machinery into use in the fields, to encourage the use of good quality seeds and breeds of cattle, all were sucessful. For the 12 years that the forest farm was in Atatürk's hands it only once failed to produce a profit.Even in the years of economic depression, the positive developments continued. On the 5th may 1937, all the property was handed over to the treasury. When the Atatürk farm was handed over to the treasury, The State Agricultural Business institution was founded by a law which came in to being on the 7th jan 1938. After this date, the control of the farm passed in to hands of the State Agricultural Business Institution. With the abolition of the law refered to above relating to the State Agricultural Business Institution, a new system of organisation came into being in 1950. With the adoption of law the number 5659 on 1st april 1950, the farm gave up its title of `Gazi Orman Çiftliği` and took on the title of its founder and developer being renamed the `Atatürk Forest Farm` which is, as a Economic State legally dependant on the Ministry of Agriculturue. On various occasions, it has lost some of its land.The farm area which had 102.000 hectars of land in its begining has up to this time, 33.514 hectars. With a loss of 68.486 hectars. Over the last 75 years, the Atatürk Forest Farm, in keeping with the memory of Atatürk, continues with its activites moving out of the past in to the future. In order to prevent further loss of land, Ankara Society for protection of Cultural and Natural Resources has accepted the Atatürk Forest Farm as a top priority natural and historical protected area.