Çocuklarda akut stres hiperglisemisinde hormonal değişikliklerin ve kısa süreli prognozun incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı, acil servi sine kısa sürede genel durum bozukluğuna neden olan çeşitli yakınmalarla getirilen geliş kan glikoz düzeyi yüksek, 14'ü erkek, 7'si kız 21 olgu ve kan glikoz düzeyi normal, 7'si er kek, 4'ü kız 11 olgu ile yapıldı. Kontrol grubu, hiperglisemik olgular grubunda yer alan ve klinik iyileşmenin tamamlandığı 4-6 hafta gibi bir süre sonunda kontrole gelen 9 olgu idi. Hiperglisemik olguların yaş ortalaması desimal olarak 2.3+2.5 yıl, normoglisemik olgularınki ise 5.31±4.5 yıl idi. Hiperglisemik olgularda kan glikoz düzeyi 3.04±1.98 saat gibi kısa bir sürede tedavi gerektirmeden normal düzey lere düştü. Glikozüri, kan glikozunun düşmesi ile paralel olarak kayboldu. Olguların hiçbirinde ketonüri yoktu. Her iki grupta g-endorfin, kortizol, BH, prolaktin, TSH, insülin ve glukagon gibi strese yanıtlı ve/veya gli koregülatör hormon düzeylerindeki değişimler değerlendirildi. Kan glikoz düzeyi ölçümünde glikoz oksidaz yöntemi, tüm hormon ölçümlerinde de standart kitler ile radioimmunoassay (RIA) yöntemi kullanıldı. Normoglisemik ve hiperglisemik hastaların ortalama hormon düzeyleri, kan glikoz düzeyi-hormon, hormon-hormon dü zeyi arası lineer korelasyon ve hiperglisemik hastaların or talama kontrol hormon düzeyleri dikkate alındığında, hiper-- 62 - glisemik olgularda. 3-endorfin, büyüme hormonu, prolaktin ve insulin düzeylerinin yüksek, kortizol ve glukagon düzeylerinin birbirine yakın, TSH düzeyinin ise baskılanmış olduğu görüldü. Glikoregülatör hormon artışları hiperglisemik grupta, normoglisemik gruptan belirgin farklılıklar göstermediği için stres hiperglisemisinde erken evrede artan katekolaminlerin ön planda rol oynayabileceği düşünüldü. Kontrole gelen 9 olguda OGTT uygulanarak, glisemik yanıt ve şimik diabet varlığı araştırıldı. Hastaların hiçbirin de glikoz intoleransı yoktu ve bazal insülin düzeyleri ile insülin/glikoz oranları normal sınırlar içinde bulundu. Bu çalışma ile elde edilen sınırlı veriler, çocuklarda akut stres hiperglisemisinin, yaş grubunun küçük olması, hi- pergliseminin bir tedavi gerektirmeden kısa sürede düzelmesi, kan insülin düzeyinin yüksek olması ve ketonürinin olmaması ile diabetik ketoasidozdan ayrıldığını göstermektedir. Hipergliseminin, yüksek insülin düzeyi ile beraber olduğu akut evreden sonra, kısa sürede metabolik adaptasyon gerçekleşerek tedavi gerekmeden kan glikozu normal düzeylere indi.