Marmara Denizi`nde bulunan teleost balıkların pelajik yumurta ve larvalarının dağılım ve bolluğu (Ağustos 1994-Temmuz 1997-Ağustos 2000)

Abstract

Bu çalışmada, İzmit Körfezi hariç tüm Marmara Denizi'nden Ağustos 1994, Temmuz 1997, Ağustos 2000 'de alınan ihtiyoplankton örneklerine değerlendirilmiştir. Karşılaştırmalar sonucunda Marmara Denizi'nde yıllara göre gelinen durum ile yumurtlama açısından önemli sahalar belirlenmeye çalışılmıştır. Örneklemeler; Ağustos 1994'te 27, Temmuz 1997'de 50 ve Ağustos 2000 'de 63 istasyonda yapılmıştır. Örneklemelerle eş zamanlı olarak alman sıcaklık ve tuzluluk verileri ile yumurta ve larva dağılımı arasındaki ilişki incelenmiştir. Elde edilen sonuçlarla, Marmara Denizi'nin yaz dönemi (Temmuz-Ağustos) için farklı yıllarda farklı araştırmacıların yaptığı çalışmalar karşılaştırılarak, bu deniz için zamana bağlı bir profil çizilmesi öngörülmüştür. Ağustos 1994' de yapılan ihtiyoplankton çekimlerinden toplam 4, Temmuz 1997'de 12, Ağustos 2000'de 21 türe ait yumurta ve/veya larva örneklenmiştir. Buna göre en az türe Ağustos 1994'de, en çok türe ise Ağustos 2000'de rastlanılmıştır. Çalışma yapılan üç yılın termoklin ve üst tabakada birim alana düşen ortalama yumurta miktarları; 1994'de 24 n/l Om2, 1997'de 336 n/10m2, 2000'de 634 n/10m2 olarak bulunmuştur. 1994'de örneklenen yumurtalarda canlılık oram % 58; 1997'de termoklin ve üst tabaka için % 13 ve 20Q0'de % 79 olarak hesaplanmıştır. Sonuçlar çerçevesinde 1994 yılında Marmara Denizi ekosisteminde bazı olumsuz koşulların oluştuğu düşünülmektedir. Bu olumsuzluğun aynı dönemde Karadeniz'de Mnemiopsis leidyi türü ktenoforun 1988-1998 arasında kaydedilen en yüksek değere ulaşarak ekosistemde yarattığı tahribat nedeniyle oluştuğu söylenebilir. Yumurta-larva bolluk miktarlarının ve tür çeşitliliğinin en yüksek değerlere sahip olduğu Ağustos 2000 sonuçlan, ~ 50 sene önceki çalışmaların sonuçlarıyla kıyaslandığında tür çeşitliliği açısından belirgin bir farklılık göstermese de bolluk değerleri açısından ciddi oranda düşüktür. Bu çalışmada da tespit edildiği üzere Erdek Körfezi, Marmara Adası ve çevresi, Tekirdağ-Şarköy hattı ve Büyükçekmece kıyılan Marmara Denizi için önemli yumurtlama alanlandır. Ancak bolluk değerlerindeki düşüş; hem yıllardır süren aşın avcılık hem de kirliliğin olumsuz sonuçlandır.

At the present study, summer ichthyoplankton data collected from the Sea of Marmara except Izmit Bay from three different years were evaluated. It ensures to explain the current situation of fisheries and to determine important spawning areas in the Sea of Marmara. Samplings were performed at 27 stations in August 1994, at 50 stations in July 1997, at 63 stations in August 2000. In-situ collected temperature and salinity data were compared with ichthyoplankton data to evaluate the relation with this data and physical factors. 4 species were sampled from ichthyoplankton hauls in August 1994, 12 in July 1997 and 21 in August 2000. Therefore, lowest numbers of species were detected in 1994, whilst the highest was detected in 2000. Mean eggs per 10 m of sea surface area on upper layer including termocline was 24 n/10m2 in 1994, 336 n/10m2 in 1997, and 634 n/10 m 2 in 2000. On the other hand survival rates of eggs were % 58 in 1994, % 13 in 1997, and % 79 in 2000 Results point out that some bad conditions affect the ecosystem of the Sea of Marmara in 1994. In the same year the alien ctenophore Mnemiopsis leidyi reached the highest abundance recorded from 1988 to 1998. The collapse in the fish egg and larvae abundance might be result of this invasion. The ichthyoplankton abundance increased in the following years evidently. Although egg, larvae abundance and number of species shifted in 2000, the abundance value is still lower than 1950's. The present study also indicates that Erdek Bay, Marmara Island and surrounding area, Tekirdağ-Şarköy region and Büyukçekmece shores are important spawning areas in the Sea of Marmara. Our results showed that the abundance in these areas are low and concluded that the pollution and over fishing adversely influence the spawning in the Sea of Marmara.