Limanlarda etkinlik sorunu ve çözüm yolları

Abstract

ÖZET Liman ekonomik yaşamın vazgeçilmez altyapılarından biridir.Dünya coğrafyası gereği su küre yer yüzeyinin 4/5 'ini oluşturmakta;bu da dünya ticaretinde deniz taşımacılığım etkin kılmaktadır. Liman deniz taşımacılığının başlangıç ya da bitiş noktasıdır.Buralarda gemiye,yüke ve yolcuya değişik hizmetler verilir.Bu hizmetlerin karşılığı limanın geliridir. Limanlar yönetim tarzı olarak ya kamu eliyle ya otonomi ile yada özel hizmet mantığı ile yönetilmektedir. Bunlardan otonomi gelişmiş ekonomilerde egemen yönetim şeklidir. Türkiye'nin de dahil olduğu bazı ülkelerde de liman yönetimine devlet hakimdir. Ya doğrudan(TCDD gibi) yada kurduğu şirketle(TDÎ) gibi limancılık sektöründe hizmet vermektedir. Günümüzde dünyada globalleşme rüzgarı hüküm sürmektedir.Globalleşmenin yaygın uygulamalarının bir tanesi de özelleştirmedir.Özelleştirme uygulamaları liman işletmeleri dahil her ekonomik faaliyet içindeki kuruluşta uygulana gelmektedir.Bazı ülkelerde özelleştirme kararında işletmenin gerçek verimsizliği özelleştirme kararında ölçük olurken bazı ülkeler böyle bir ölçütü dahi dikkate almadan özelleştirme kapsamına bütün kamu işletmelerini almaktadır. Bu tezimizde liman işletmelerinde özelleştirme kararında etkin olan unsurlar irdelenerek ülkelerdeki değişik özelleştirme uygulamalarına yer verilmektedir. III

ABSTRACT Port is one of the indispensible infrastructures of economical life.As the earth is surrounded by sea by 4/5 th,shipping is the dominant mode of transport. Port is the initial or final end of shipping transport and services for vessels,passengers and cargo is effected in these transport infrastructures. Earnings as the outcome of such services are the port's income. Ports are administered either as public enterprise or autonomous body or a private setup. Autonomous body however is the principal form of management in developed economies. On the contary state keeps the ownership as well as administration in hand in several countries, Turkey inclusive.In Turkey, the state operates the ports either directly(like TCDD) or through a state-owned company (like TDI). Wind of Globalization has been prevalent all over the world, and one of the areas within which globalisation has ben widely applied is the privatisation. Privatisation has been accepted by almost all ecomomical activities, port management inclusive.In certain countries effectiveness has been the major factor whether or not to privatise the port enterprise whereas in some others port enterprices have been privitased regardless of effectiviness. In our thesis we explored the factors that affects the decision taking prosedüre in regard to privasition. IV