İstanbul boğazında metal kirliliğinin midyelerle takibi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada araştırma materyali olarak seçilen midye (Mytilus galloprovincialisy)'ler İstanbul Boğazı'nda 6 farklı istasyondan elde edilmiştir. Çalışmam 2003-2004 yıllan arasında bir yıllık mevsimsel periyotlar şeklinde toplanmıştır. Kabuklu deniz hayvanları özellikle ağır metalleri diğer deniz canlılarına oranla bünyelerinde daha fazla biriktirme özelliğine sahip olduklarından kıyı bölgelerinde kirlilik araştırmalarında indikatör canlılar olarak kullanılmaktadırlar. Bu nedenle çalışmada ağır metalleri, bünyesinde biriktirebilen midyeler araştırma materyali olarak seçilmiştir. Çalışmada midyeler farklı iki boyada ayrılmıştır. Sahadan toplanan midyeler soğutucu kaplara konarak laboratuara getirilmiştir. Dış yüzeyi temizlenmiştir. Midyeler büyük ve küçük boy olmak üzere iki boya ayrılıp civa için ve diğer metaller (Fe, Mn, Zn, Cd, Cu, Pb, Ni, Cr) için iki ayrı örnek hazırlanmış ve etüvde kurutulmuştur. Sıvı faza kuvvetli asit çözünürleştirmesiyle alınmıştır. Atomik absorbsiyon cihazı (Shimadzu firmasının AA-6701-F modelli) ile okumalar yapılmıştır. Civa için hidrür sistemi, diğer metaller için alev sistemi kullanılmıştır. Yapılan araştırma sonunda genellikle büyük boy midyelerin küçüklere oranla daha fazla metal biriktirme kapasitesine sahip olduğu görülmüştür. Kirliliğin aylara göre değiştiği ve bazı aylarda yanal girdinin olduğu görülmüştür. Ayrıca bazı aylarda kirliliğin boğaz boyunca seyrelme gösterdiği tespit edilmiştir. Anadolu yakasının Avrupa yakasına göre daha fazla kirli olduğu tespit edilmiştir. Boğaz'da midyeler üzerine yapılan diğer çalışmaların sonuçlarıyla paralel sonuçlar bulunmuştur. Ayrıca Su Ürünleri Yönetmeliğindeki sınır değerlerin bazı aylarda aşıldığı tespit edilmiştir.

ABSTRACT In this study, mussels which were choosen as research material collected from six stations in Bosphorus in the period from 2003 to 2004 years for seasanol period. Shell sea animals,especially can accumulate heavy metals, more than other sea animals. Shell sea animals are used as indicator organisms to understand the pollution, like metals pollution, at costal area. So mussel had been choseen which was accumulated heavy metals their body as research material in study. In adittion mussel had been diveded them according tok body size. Mussels, which collected from area, had been brought to laboratory by putting into the cooler pot. Their outside surface was cleaned. Then mussels were seperated two size to be big and small. Two unit samples were separated for mercury and other metals (Fe, Mn, Zn, Cd, Cu, Pb, Ni, Cr) from each mussel.And then samples dried in furnace and taken to liquid phase with powerful acidic extraction. Samples were measured by AAS (AA-670IF model Of Shimadzu company). Hydriir system was used for mercury and flame mode was used for other metals. At the end of the research, generally big size mussels can accumulate more than smal size. Then metal pollution was changed as to some months and lateral input was seen on some months. Furthmore metal pollution has rare along the Bosphorus on some months. In this study, was determined, Anatolia shore was more polluted than Europe shore with this study. In addition research of results have shown parallelism with another research which was done in Bosphorus. On some months, There had been determined that water produce of statutes was over to limit volume.