Deniz alglerinde petrol kirliliği

Abstract

ÖZET Deniz algleri denizde sabit organizmalar olmaları ve petrolün ana bileşenleri olan organik lipofilik maddeleri kolayca adsorbe edebilmeleri nedeniyle deniz kirliliğinde indikatör organizma olarak kullanılmaktadırlar. Alkan ve alken grubu hidrokarbonlar doğal olarak algler tararından sentez edebilirler. Fakat sikloalkanlar (naftanlar), özellikle siklohekzan ve siklopentan deriveleri, sübstitüe ve sübstitüe olmayan aromatik hidrokarbonlar ham petrolde bulunurken doğal olarak deniz organizmalarında bulunmazlar. Oysa bu çalışmada incelenen alglerde deniz kirliliği nedeniyle halkalı veya aromatik yapıdaki hidrokarbonlar bulunmuşlardır. Bu tez çalışmasında Türkiye'nin farklı üç bölgesinden (Şile, Çanakkale ve İzmir) toplanan toplam 15 yeşil, kırmızı ve kahverengi alg türü taşıdıkları petrol bileşikleri yönünden incelenmiştir. Bu amaçla toplanan algler iki filtre kağıdı arasında suyunu gidermek için karanlıkta tutularak kurutulmuş ve daha sonra diklorometan ile Soxhlet de ekstre edilmiştir. Ekstrakta su buharı distilasyonu uygulanmış, elde edilen distilat etere çekildikten sonra yoğunlaştırılmıştır. Bakiye ekstre GC/MS aletine enjekte edilerek analiz edilmiş ve alglere ait ve/veya direkt petrolden gelebilecek birçok sübstitüe ve sübstitüe olmayan alifatik ve aromatik bileşikler belirlenmiştir. Petrol kirliliğini belirlemede dallı alkanlar hidrokarbonların önemli bir grubunu oluşturur. Bu çalışmada dallı alkanların mono-, di-, tri ve tetrametil türevleri tespit edilmiş, Pr/Ph, ve Cıg/Ph isoprenoid oranlan incelenerek alglerde tespit edilen miktarları verilmiştir. Cn alkanlar ile mono ve di doymamış türevleri deniz alglerince oluşturulduğu çalışmamızdaki bulgularla kanıtlanmış ancak pentadekan' m kahverengi alglerde, heptadekan' ında kırmızı alglerde baskın olduğu görüşü çalıştığımız alglerde tespit edilmemiştir. Sonuç olarak bu çalışma ile Karadeniz, Çanakkale ve İzmir' den toplanan alglerin hidrokarbon içeriğinin yüksek olmasının, toplama yerindeki deniz kirliliğine bağlı olduğu kanıtlanmıştır.

ABSTRACT Marine algae were used as pollution indicator due to fairly stabile organisms in the sea and their adsorption capabilities of organic lipophilic compounds. Alkane and alkene groups hydrocarbons can be synthesized naturally by algae. Cycloalkanes (naphthanes) particularly cyclopentane and cyclohexane derivatives with both substituted and unsubstituted aromatic hydrocarbons are all represented in crude oil, but are not normally found in marine organisms. There are present cyclic and aromatic hydrocarbons in our investigated algae due to several polluted sea water. In this thesis, totaly 15 green, red and brown algae, were examined for their contaminated petroleum constituents, collected from three different area of Turkish coasts. For this purpose, the collected algae were placed in two filter papers for removing water content and then dried in dark area; extracted with dichloromethane in a Soxhlette for 8 h. The extract was distilled and applied on steam distillation. The distillate was extracted with ether and the residue was applied on the GC/MS ( HP 6890) apparatus and many substituted and unsubstituted aliphatic and aromatic compounds were identified which might belong to the algae or come from petroleum. Branched alkanes are important hydrocarbons for determination of petroleum pollution. In this study, particularly their mono methyl and subsequently di-, tri and tetramethyl derivatives were found, and results were given by calculation of ratios Pr/Ph, and Cig/Ph. Many authors indicated that Cn alkanes and their mono and di unsaturated compounds have been originated from marine algae and the abundancy is high for n-pentadecane in brown while n-heptadecane in red algae. The first finding is supported by our investigation, but not the second one. It was concluded that hydrocarbon content of algae is depended on the pollution of collection side in the sea, and the coasts of Black Sea, Dardanelles and Izmir algae were highly polluted with oil.