Uluslararası gemi ve liman tesisi güvenlik kodu (international ship and port facility security code-ISPS kod: Problemler ve çözüm önerileri

Abstract

ÖZET 11 Eylül 2001 tarihinde Dünya Ticaret Merkezi'ne ve Pentagon'a yapılan terörist saldırılar, terörün yeni yüzünü ortaya koymuştur. Bu saldırıların ardından, Uluslararası Denizcilik Örgütü (International Maritime Organisation-IMO)'nün 22. Genel Kurul toplantısında, denizde ve denizden olabilecek terör eylemlerinin önlenmesi amacıyla yeni tedbirlerin denizcilik sektörüne getirilmesi teklif edilmiştir. Denizde ve denizden olabilecek terör eylemlerinin önlenmesi amacıyla gemi ve liman tesislerinin güvenliğine ilişkin yeni tedbirlerin alınması konusunda oy birliği ile anlaşmaya varılmış ve Deniz Güvenlik Komitesi tarafından denizde ya da deniz yoluyla olabilecek terör eylemlerinin önlenmesine yönelik yeni kuralların belirlenmesi amacıyla yapılan çalışmalar sonucunda, gemilerin ve liman tesislerinin güvenliğine yönelik yeni tedbirleri içeren Uluslararası Gemi ve Liman Tesisi Güvenlik Kodu (International Ship and Port Facility Security Code -ISPS Kod) oluşturulmuştur. 01 Temmuz 2004 tarihinden itibaren yürürlüğe giren bu kod; deniz güvenliği ve terörizme karşı alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi, kurumsal alt yapı ihtiyaçlarının ortaya konması bakımından bir rehber niteliği taşımaktadır. Tezin amacı; 1 Temmuz 2004 tarihinde yürürlüğe giren ISPS Kodun incelenmesi, Türkiye'de ISPS Kod kapsamındaki problemler ve bu problemlere ilişkin çözümlerin ortaya konulmasıdır. Tez kapsamında; denizde terörün tarihi ve yakın dönemde meydana gelen denizde terör olayları ve ISPS Kod'un gelişim süreci incelenmiş, ISPS Kod kapsamında uygulanması gerekli esaslar açıklanmıştır. ISPS Kod'un uygulanması kapsamında ülkemizde de çeşitli çalışmalar yapılmış, yapılan çalışmalar tez kapsamında ortaya konmuştur. Dünya üzerinde denizde teröre karşı geliştirilen çok sayıda güvenlik ekipmanı bulunmaktadır. ISPS Kod'un özü güvenlik olduğundan gelişmiş ülkelerde kullanılan güvenlik ekipmanları da tez kapsamında incelenmiştir. ISPS Kod, ülkemiz için yeni bir konudur. Kod'un uygulanması konusunda ülkemizde de bazı problemler bulunmaktadır. İlerleyen dönemlerde çözülebilecek bu problemler tez kapsamında incelenmiş ve çözüm yollan önerilmiştir. Dünyada oldukça önemli bir yere sahip deniz ulaştırması, terör saldırılarına karşı oldukça hassas bir konumdadır. ISPS Kod, denizde/denizden teröre karşı tüm dünyada yapılması gerekli işbirliği için önemli bir uygulama niteliğindedir.

ABSTRACT Terrorist attacks against World Trade Centre and Pentagon on 11th September 2001 indicated the new face of terrorism. After these terrorist attacks, new security measures were proposed in the General Assembly of International Maritime Organization (IMO) to prevent possible terrorist attacks against ships or ports. After agreement on improving new security measures for maritime security, Maritime Security Council (MSC) worked on improving security rules to prevent terrorist attacks from/to sea. As a result of workings of MSC, ISPS Code has been put into effect to provide security of ships and ports. ISPS Code which come into force on 01 th of July 2004 is a reference to determine precautions for maritime safety, precautions against terrorism and to determine institutional needs. The aim of the thesis is to examine ISPS Code and to propose solutions to the problems in Turkey in terms of ISPS Code. In the thesis, history of terrorism at sea, terrorist actions occured recently and development of ISPS Code are examined. ISPS Code requirements are also explained. There are some workings about ISPS Code in Turkey. Workings related to ISPS Code is explained in the thesis. There are a lot of security equipment against terrorism at sea. Main aim of the ISPS Code is security. So, security equipment in developed contries are examined. ISPS Code is a newly subject for Turkey and there are some problems in terms of applications of the code. These problems are covered in the thesis and suggested solutions to the problems with ISPS Code. Sea transportation is very important for the world and very vulnerable against terrorist attacks. ISPS Code reflects the importance of cooperation among nations agains terrorism from/to sea. m