Korunmaya muhtaç 9-11-6 yaş arası çocukların (davranış, duygusal, alışkanlık kusurları) somatik büyümeleri ve benlik kavramı düzeyleri

Abstract

- 55 - ÖZET Bu calxsma S.S.Y.B. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü ' nün Küçükyalı ve Göztepe Semiha Şakir çocuk yuvalarında bulunan, yaş ortalaması 10.2±0.6 desimal yaş (dağılımı 9.0-11.5 yaş) olan 126 çocuk (55 erkek, 71 kız) üzerinde yapıldı. Yuva çocuklarıyla aynı ilkokullara giden ve ailesiyle birlikte yaşayan benzer yaş grubundan 66 çocuk (33 kız, 33 erkek), kontrol grubu olarak seçildi. Çalışmanın amacı, aile yoksunluğunun çocuğun ruhsal ve fiziksel gelişimini ne şekilde etkilediğini saptamaktı. Bu amaç doğrultusunda yuva çocuklarının aile yapıları, yuvaya getiriliş nedenleri, çocuklardaki davranış, duygusal ve alış kanlık kusurları araştırıldı. Bu çocukların somatik büyümele ri ve benlik gelişimleri incelenerek kontrol grubu olgularıy- la kıyaslandı ve farklılıklar saptanmaya çalışıldı. Çalışmanın sonucunda; çocukların % 90'ınm ölüm, terk, boşanma ve ayrılmalar sonucunda ailenin parçalanması nedeniy le kuruma getirildiği saptandı. Olguların % 56.4'ü 5-9 yaş arası kuruma getirilmişti. İzine çıkma ve ziyaret edilme oranları yüksek olmasına rağmen çocukların çoğu (% 60) anne veya babasını görmemekteydi. Bir veya daha fazla kardeşe sa hip olanlar birbirine yakın bir dağılım gösteriyordu. Yuva çocuklarında en fazla görülen davranış bozukluk ları kuraları çiğneme sinirlilik, geçimsizlik ve kavgacılık- 56 - olarak belirlendi. Duygusal bozukluklardan içe kapanıklılık ve kekemelik ilk sıralardaydı. Alışkanlık bozukluklarından tırnak yeme ve enüresisin daha sık görüldüğü saptandı. Bu bo zuklukların, izine çıkma, ziyaret edilme, anne ve babayı gör me ile ilişkili olmadığı belirlendi. Yuvada yetişen çocuklar somatik büyüme açısından ince lendiğinde kontrol grubu olgularından anlamlı şekilde geri oldukları saptandı. Yuva çocuklarında boyca erkeklerin % 20' si, kızların % 24 ' ü, tartı bakımında kızların % ll'i 3.per- sentilin altında idi. Erkeklerde 3.eprsentil altında tartıya sahip olgu yoktu. Kontrol vakalarında ise gerek tartı, gerek boyca bu düzeyde olgu yoktu. Yuva çocuklarında özellikle boy büyümesindeki geriliğin daha belirgin olduğu saptandı. Bunun nedeni, aile yoksunluğuna ve muhtemelen çocukların kuruma gelmeden önceki yaşantılarında yetersiz beslenmiş olmalarına bağlandı. Yuva çocuklarından davranış, duygusal ve alışkanlık kusuru gösterenlerle göstermeyenlerin tartı ve boy persentil- leri karşılaştırıldı, aradaki farkın anlamlı olmadığı saptan dı. Ayrıca somatik gerilikte tek bir faktörün değil, multi- faktöryel etkenlerin söz konusu olabileceği düşünüldü. Relatif tartı açısında her iki grupta da çoğunluğunun normal dağılım gösterdiği saptandı. Bu sonuç çocukların boy larının ağırlıklarına göre daha geri olmasıla açıklandı ve relatif tartının, erken yaşta geçirilmiş malnütrisyon tanı sında yeterli kriter olmadığı şeklinde yorumlandı. Baş çevre si ve kol çevresi değerleri açısından iki grup arasında an lamlı bir fark olmadığı saptandı. `Piers-Harris Çocuklar için Benlik kavramı ölçeği` uy gulanan yuva ve kontrol grubu olguları karşılaştırıldığında yuva çocuklarının anlamlı şekilde daha düşük benlik kavramı düzeyine sahip olduğu belirlendi. Bu sonuç, çocukların aile sevgi ve ilgisinde yoksun olmasıyla açıklandı. Ayrıca ev ve aile yaşamı ile ilgili itemler tek tek incelendiğinde sadece- 57 - `Evde ve okulda pek çok şeyin dışında bırakılıyorum` itemine verilen yanıtların iki grup arasında anlamlı düzeyde farklı olduğu saptandı. Bu sonuç, yuva çocuklarının, ailesiyle yaşa yan çocuklara kıyasla kendilerini daha fazla dışlanmış his settikleri şeklinde yorumlandı. Yuva çocuklarının benlik kavramı düzeyi ile duygusal, davranış ve alışkanlık bozukluklarının ilişkisi araştırıldı. Bu bozukluklardan en az üçüne sahip olanların benlik puanı ortalaması 53 iken, hiç bir bozukluk olmadığı belirtilen yuva çocuklarının ortalaması 56.9 olarak saptandı. Ancak iki grup arasında anlamlı fark bulunamadı.