Hemodializ tedavisi gören hastalarda, farklı kan akımı hızlarında elde edilen üre ve kreatinin klirenslerinin değerlendirilmesi

Abstract

Hemodializ tedavisine ihtiyaç duyan hasta sayısının hızla artması, hemodializ konusundaki çalışmalarında hızlan dırılması gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu gereklilikten yola çıkarok yaptı fi ı mı/, >u çalınmanın amucı, homodlalise teda visi sırasında kullanılan değişik kan akımı hızlarında elde edilen sonuçları karşılaştırıp etkin kan akım hızı ile dializ süresi arasındaki ilişkiyi bularak, dializ ünitesindeki çalışma standartlarının düzenlenmesine katkıda bulunmaktır. Böylece insan gücü, zaman ve gereksiz giderlerden tasarruf edilebilecektir. Bu çalışma İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakül tesi Çocuk Hastahanesi dializ ünitesinde, devamlı ve düzenli hemodializ tedavisi gören onüç hasta üzerinde yapılmıştır. Hastaların 8'i erkek (% 61,5), 5*i kız (% 38,5) ve yaşları 13- 19 arasında (Ort. 15,6) değişmektedir. Tüm olgulara ait bulguların üre, kreatinin analizleri yapılarak klirensleri, ortalama değerleri ve standart sapma değerleri hesaplandı. Kıyaslamaları yapılarak tablolarda ve rildi. 50 ml/dk kan akım hızı ile yapılan çalışmada indirekt üre klirensi ortalaması 29.46+7.01 (dağılım 16.54 - 38.80 mi/ dk), kreatinin klirensi ortalaması 17.42+3.03 ml/dk (Dağılım 12.11 - 21.90) olarak belirlendi.- 38 - 1ÛÜ ıttl/dk kan akıttı hızı ile yapılan çalışmada dirökt Ura klirensi ortulaması 58.4o+b.55 ml/dk (duğılım 49.50 - 8.37); kreatinin klirensi ortalaması 34.73+4.98 ml/dk (dağı lım 25.69 - 42.60); indirekt üre klirensi ortalaması 56.39 +8.56 ml/dk (Dağılım 45.95 - 76.25), kreatinin klirensi orta laması 32.49+4.87 ml/dk (Dağılım 24.71 - 40.38) olarak belir lendi. 150 ml/dk kan akım hızı ile yapılan çalışmada direkt üre klirensi ortalaması 76.01+21.78 (Dağılım 44.45 - 120.23), kreatinin klirensi ortalaması 44.43+8.92 ml/dk (Dağılım 23.22 - 61.86); indirekt üre klirensi ortalaması 73.35+23.18 ml/dk (Dağılım 42.56 - 138.19), kreatinin klirensi ortalaması 43.16 +10.28 ml/dk (Dağılım 22.4 - 56.78) olarak belirlendi. Yürütmüş olduğumuz bu çalışmada 150 ml/dk kan akım hızı ile yapılan çalışma sonunda elde edilen üre klirensinde 225. dk'ya kadar çok hızlı bir artışın olduğu, bu dakikadan sonra ise artış temposunun azalarak bir plato yaptığı saptanmıştır. Bu bulgu 225. dk'dan sonra dialize devam etmenin an lamsız olduğunu ortaya koymaktadır. Buna karşın 100 ml/dk kan akım hızı ile yapılan çalışma sonunda elde edilen üre kliren- sinin 225. dk'dan sonra da artmaya devam ettiği görülmekte ve dializin devam etmesi gerektiğini düşündürmektedir. Dializ öncesi ve sonrası kan üre düzeylerindeki düşme den hesaplanan indirekt üre klirensi sonuçlarının direkt üre klirensi sonuçlarına çok yakın olması, indirekt klirens yön temlerinin direkt klirens yöntemleri yerine kullanılabileceğini göstermektedir. Bu iki sonuç arasında istatistiksel ola rak anlamlılık saptanmıştır (p<0.05). Çalışmanın ana konusu, kan akım hızı ile zaman arasın daki ilişkinin araştırılması idi. Bu doğrultuda yapılan çalışmalar sonunda çizilen grafikten, dializ tedavisinin hangi- 39 - akım hızında ne kadar § lirine si gerektiği ve atılan maddenin temizlenme yüzdesinin hesaplanabildiği görüldü. Hazırladığımız grafik, pediatrik hastalar için kullanıldığında, hızlı akımda daha kısa sürede çalışılarak zamandan, insan gücünden ve gereksiz giderlerden tasarruf edilebilir yada düşük kan akım hızı ile yapılan dializin süresi uzatılarak tedavinin etkinliği arttırılabilir. Her iki şekilde de amaç iki dializ arasında biriken ürenin atılmasını ve hastanın iyilik hali hissedebileceği Ure düzeyini Bağlıyabilmektir. Bu çalışma sırasında, hastalarımız tolere edemedikleri için 150 ml/dk kan akım hızının üstüne çıkılamadı, fakat ye tişkinler için yapılan dializ tedavilerinde diğer hızlarda da çalışılarak grafiğin büyütülmesinin yararlı olacağı düşüncesindeyiz.