Dünyada değişen jeopolitik dengeler ışığında Karadeniz ve Türkiye`nin konumu

Abstract

1991 yılında S.S.C.B (Sovyet Sosyalist Cumhuriyeleri Birligi).'nin yıkılmasıyla gerekdünya gerekse bu tezin konusu olan Karadeniz bölgesi çok büyük degisimlere sahneolmustur.Bu tarihe kadar dünyada iki ayrı ekonomik ve siyasi sistem, Komünizm ve Kapitalizmmevcut iken S.S.C.B.'nin yıkılmasıyla Komünizm tarihe karısmıstır. Aslında bu sistemlerintamamen birbirinden farklı olmasının yanında çok önemli ortak yanları da mevcuttu. Herikisi de sanayi ve endüstri uygarlıgının ürünüydü. Ömürleri daha fazla kar ve daha fazlatüketime dayanmaktaydı. Bunu daha etkili olarak hayata geçiren taraf hayatta kaldı, digeri isetarihe karıstı.Sanayi uygarlıgı artık her ne kadar bilgi uygarlıgına dogru dönüsmekteyse de bu,uluslararası sistemin daha fazla tüketime dolayısıyla daha fazla üretime dolayısıyla dakesintisiz ve güvenli enerji kaynaklarına olan ihtiyacını degistirmiyor. Dünyada halihazırdaorta dogu petrolleri günde 25 milyon varil ile en yüksek üretim oranını olustururken, ortadoguyu Avrasya olarak da tanımlayabilecegimiz Karadeniz bölgesi günde 12milyon varil iletakip etmektedir. (Rusya Federasyonu, Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan, Romanya).Bu rakam dünya toplam petrol üretiminin yaklasık %11'üne karsılık gelmektedir. Dogalgazda ise dünya ihtiyacının yaklasık %35'ini bu bölge karsılamaktadır (%26.3'ü RusyaFederasyonu'na ait).S.S.C.B.'nin yıkılmasıyla bölgede bir çok zayıf devletin olusması, büyük güçlerinjeopolitik rekabetinin devletler üzerinde daha fazla hissedilmesine sebep olmakta veKaradeniz'in güvenligini çok daha kompleks bir duruma sokmaktadır. TürkiyeKaradeniz'deki bu geçis döneminde bölgesel konularda olabildigince inisiyatif almayaçalısmaktadır. Bu hususlar terörle mücadele faaliyetleri, çevre güvenligi, enerji politikalarıviolarak özetlenebilir. Bu çalısmada Karadeniz Bölgesinin sorunları, mevcut siyasi aktörlerinyapısı ve amaçları, bölge devletleri, bölgesel is birligi faaliyetleri ve bu hususlarındegistirdigi jeopolitik yapı ve Türkiye'nin konumu incelenmistir.

Black Sea Region have witnessed very important social and political changes by thecollapse of U.S.S.R (United Soviet Socialist Republic). on the year 1991. Until the year 1991,there were two different economic and poitical systems in the world, Capitalizm andComunism. Communism was swept from scene of history on the year 1991. Even thoughthese two systems(Commumism and Capitalizm) were very different from each other, theyhad some very important common points too. Both of them were created in the terms ofindustrial civilization. Their presence depend upon the more consumption and the more profit.The side which succeeded these facts more effectively stand still, but the other was sweptfrom the scene of history.Although the industrial civilization is transforming to the civilization of information,this doesn?t change the requirement of more consumption, more production and consequentlyuninterruptable and safe resources of energy in the view of global economy. The Middle Eastcountries oil production is 25 million barrels per day (mbpd). This is the most production ofthe world. Black Sea Region countries are following The Middle East with the production rateof 12 mbpd. (Russian Federation, Azerbaijan, Uzbekistan, Turkmenistan, Romania). 12 mbpdis equal to %13 of the total oil production of the world.Black Sea Region is producing the%35 of the world?s total natural gas production.After the collapse of U.S.S.R. , some of the former soviet states declared theirindependency.These states can be defined as ?weak states?.Consequently, geopoliticalchallenge of the super powers (U.S.A. (United States of America), EU (Europian Union), etc)holds under compulsion the states of this region. Turkey is trying to take initiatives (likeBLACKSEAFOR; Black Sea Harmony etc.) in this period especially on regional issues.vi iiIn this study the problems of the Black Sea Region, the structural analysis of the activepolitical actors and their aims, structural analysis of the regional states, regional co-operationsand the fluctuating geopolitics and the position of Turkey.