Türk limanlarında gemilerden oluşan deniz kirliliğini önleme konvansiyonu (MARPOL 73/78) gereklerine uygun atık alım tesisi kurulması, işletimi ve yönetimi için model geliştirilmesi

Abstract

Deniz yolu ile yapılan petrol tasımacılıgının 20. yüzyılın basından itibaren artmasısonucu gemiler yolu ile deniz kirlenmesi problemi ortaya çıkmıstır. Gemilerden olusan denizkirliliginin önüne geçmek için çesitli uluslararası ve bölgesel sözlesmeler yapılmıstır.Bunlardan en önemlisi 1973 tarihli Gemilerden Olusan Deniz Kirliligin Önlenmesi içinUluslararası Konvansiyon (MARPOL 73/78)'dur. Bu konvansiyonun üye ülkelere getirdigiyaptırımlardan biriside limanları ve tanker terminallerinde atık alım tesislerini kurmazorunlulugunu getirmesidir. Fakat ne yazık ki bu yaptırımın kabul edilmesi üzerinden 20 yılgeçmesine ragmen Türkiye'de dahil olmak üzere üye ülkelerin çogu bu kuralın gereklerinitam olarak yerine getirememis, limanlarda ve terminallerde atık alım tesisleritamamlanmamıstır.Bu Doktora Tezi çalısmasında, atık alım tesisini hiç kuramamıs veya eksiklerinigiderememis liman ve terminallere model olusturulması amaçlanmıstır. Model, dört anabölümden olusmakta ve her bölüm alt bölümlere ayrılmaktadır. Planlama, Dizayn veUygulama, sletme ve Analiz ve Degerlendirme dört ana bölümdür. Modellemenin ilksafhasını olusturan Planlama, Hukuksal slemler, Fizibilite Çalısmaları ve Karar verme vegelistirme alt bölümlerinden olusmaktadır. Tezin bu bölümünde atık alım tesisi yer seçimi veatık kapasite tahminin alt baslıklarında çok kriterli karar verme yöntemleri ve yapay siniragları gibi farkli yöntemler denenmis ve sonuçlar elde edilmistir. Modelin ikinci safhasınıolusturan Dizayn ve Uygulama ise iki alt bölümden olusmakta, bunlar Dizayn veMühendislik ile nsa ve Uygulamadır. sletme safhası ise dört alt bölüme sahiptir;Ücretlendirme, Atıkların Toplanması ve Depolanması, Atıkların Temizlenmesi ve GeriKazanım/Son Ürünler. Modelin son safhasını olusturan Analiz ve Degerlendirme, VerimlilikAnalizi ve Çevre Güvenligi adı altında iki alt bölüme sahiptir. Tezin ikinci bölümündeolusturulan atık alım tesisi modeli, zmir Alsancak Limanına uygulanmıs ve elde edilensonuçlar tezin son kısmında degerlendirilmistir.

The world was intorduced to a new term that is called ?Marine Polution? in early of20th century, by the time carriage of crude oil had just started. To prevent marine pollution,some international and regional agreements have been signed. Among those agreements, themost signifcant agreement is MARPOL 1973/1978. One of the significant enforcement ofthis agreement over the member states is the obligation of having established Port ReceptionFacilities in ports and tanker terminals. In spite of the mentioned enforcement, not too manymember states kept promise to establish those facilities including Republic of Turkey up untilnow.In this project, the main objective is to support the ports that has never have a facilityor the ones miss equipments and knowledge. This project aims to be a good resource for thoseports in order to let them built facilities or renew the exsisting facility. Planning, managing,executing and the envrionmental impact of the facility are taken into account in order toestablish a Port Reception Facility. The model that we develop in this project consists of fourmain processes that are planing, designing and managing, analyzing or reviewing processes.Every single mentioned processes in the above have their own topics to analysis theconditions more effectively. Planning is the first step that has three different steps such asfeasiblity, legal and decission process. Designing and executing of the model consists of twosecondary steps. Those steps are engineering and constructing of the facility. Management ofthe facility has four secondary steps such as; Terms of payment, collection and storage of thewaste, and the recycle process of the waste in order to get the final product. The last stage ofthe model is analysis and review process that includes SWOT analysis and environmentalimpact precautions. In the next chapters of the project, this Port Reception Facility model isapplied to the Port of Izmir. Results of the application is given at the end of the project.