Atatürk dönemi Türk dış politikası ışığında Avrupa Birliği`ne giriş süreci

Abstract

Atatürk dönemi dış ve iç politika ortamı ile dış politika uygulamalarıincelendiğinde, Türk Dış Politikasının hedefinin; milli egemenliğe dayalı bağımsızTürk Devletini kurmak, Türkiye Cumhuriyeti'ni ve Türk Milleti'ni medeni dünyadalayık olduğu seviyeye yükseltmek, milletin huzur, güven ve refahını artırmak olduğutespit edilmektedir. Dış politika prensiplerinin ise akılcılık, gerçekçilik, eşitlik,esneklik, uluslararası işbirliği, proaktif hareket, yurtta barış dünyada barış,milletlerarası hukuka saygı, tutarlılık ve güvenilirlik olduğu sonucuna varılmaktadır.Dünya'da hızlı bir değişim süreci yaşanmaktadır. Bu süreç içinde Soğuk Savaşsona ermiş, küreselleşme olgusu insanları, toplumları, şirketleri, kurumları vedevletleri derinden etkilemeye başlamış, değişen güç dengelerine uygun olarak yenidünya düzeninin temelleri atılmaya başlanmıştır. Küreselleşen dünya rekabetortamına en uygun bütünleşme modeli ekonomik, siyasi, güvenlik konularınıntamamında entegrasyonu öngören AB'dir.Türkiye'nin AB süreci günümüzün küresel dinamikleri çerçevesinde, Atatürkdönemi Türk dış politikasının hedefleri kapsamında analiz edildiğinde, sürecin buhedeflere ulaşılmasına büyük katkılar sağlayan ve sağlayacak olan bir yol olduğudeğerlendirilmektedir.Türkiye'nin AB süreci Atatürk dönemi Türk dış politika prensipleri ışığındadeğerlendirildiğinde ise bazen AB'nin, bazen de Türkiye'nin uygulamalarının buprensipleri ihlal ettiği görülmektedir. Süreç içinde AB'de Türkiye'nin tarihi vekültürel arka planı, ekonomik kapasitesi, büyüklüğü, coğrafi konumu ve değişimigerçekleştirme istek ve arzusu nedeniyle tereddütler yaşanırken, Türkiye'de gelişmişAB ekonomisi karşısında gelişmekte olan Türk ekonomisinin zarar göreceği, kültürelözelliklerin erozyona uğrayacağı ve AB'nin Türkiye'yi içine almayacağı kaygılarıyaşanmaktadır.Bütün olumsuzluklara rağmen AB sürecinin Atatürk dönemi Türk dışpolitikasının hedefleri ile örtüştüğü ve süreç içinde yaşanan sorunların prensiplereuygun dış politika girişimleri ile aşılabileceği sonucuna varılmaktadır.

When the foreign policy of Atatürk?s period within the framework of domesticand international environment is analyzed it is observed that Turkish foreign policyin this period mainly focused on the construction of an independent Turkish Statebased on national sovereignty, the increase in the level of development for Turkishnation for a higher place in the civilized world, the increase in the welfare andsecurity of Turkish nation. It is also observed that the main principles of the foreignpolicy in this period were rationalism, realism, equality, flexibility, internationalcooperation, proactive action, and respect to international law, consistency, andreliability and ?peace at home, peace abroad?.There is a rapid process of change in the world. In this process the Cold War hascome to an end; the globalization process has started to affect the individuals,societies, companies, institutions and states and in parallel to the changing powerequilibrium the foundations of the new world order are laid. In this regard, the mostsuitable integration model in the globalized world is observed as European Union asa model which envisages the integration in the areas of economy, politics andsecurity. When the process of Turkey?s membership to the EU within the globaldynamics of today is analyzed from the perspective of the targets of the foreignpolicy of Atatürk?s period, it is evaluated that this process is very important to reachto these targets.When Turkey?s membership to the EU is analyzed with regards to Atatürk?speriod foreign policy principles it is observed that these principles are violatedsometimes by EU and sometimes by Turkey?s policy implementations. In thisprocess, Turkey?s historical and cultural background, economic capacity, itsgeopolitical position, and its willingness for transformation have been the factorswhich are questioned by the EU. On the other hand, Turkey reflected concernsregarding the risks for damages of Turkish economy against the strong economy ofthe EU countries, cultural erosion and the fact that the EU would never allow Turkeyas a member.Against all the negative aspects, it is concluded that the process of membership tothe EU overlaps with the principles of the foreign policy of Atatürk?s period andrespectively the problems encountered in the due process can be overcome withsuitable foreign policy initiatives.