Türk Musevileri ve milli mücadele

Abstract

Bu tezde Mondros Mütarekesi sonrası işgal yıllarında Türk Musevilerinin MilliMücadele karşısındaki davranışları incelenmiştir. Dönemin hahambaşısı OsmanlıDevleti'nin çöküşü sırasında ve işgal yaklaşırken devlet tarafından bizzat Batılıdevletlerle işbirliği yapmakla görevlendirilmiş, pek başarılı olamasa da devletin verdiğigörevi yerine getirmekte tereddüt etmemiştir. İmparatorluğun çöktüğünü anlaşıldıktansonra hahamhane yönünü TBMM Hükümetine çevirmiş ve Anadolu İhtilaline destekvermiştir. Türk Musevilerini resmi olarak temsil eden hahamhane kendilerini destekleyenBatılı devletler olmamasından da kaynaklanan sebeplerle Hristiyan ve Ermenilerdenfarklı olarak Kurtuluş Savaşı boyunca Türklerle beraber hareket etmiştir. Buna rağmen budönemde cemaat içinde ayrılıklar görülmüş ve siyonizm taraftarı bir kesim diğerunsurlarla birlikte işgal kuvvetleriyle beraber hareket etmiş ve ayrıcalıkçı akımlarayönelmişlerdir. Hahamhane bu grubun davranışlarını hiçbir zaman onaylamamış fakatzaman zaman isteklerine de boyun eğmek zorunda kalmıştır. Her şeye rağmen Musevilerdört asır beraber yaşadıkları Türkleri bu zor günlerde yalnız bırakmamıştır.

This thesis discusses the attitudes of the Turkish Jews in the course of the invasionafter Mondros Trace. The chief rabbi during the collapse of the Ottoman Empire andbefore the occupation was charged with cooperating with the European countries by theOttoman State, however, he could succeed adequately. On the other hand he did nothesitate to admit these duties in spite of the Jewish community. After the collapse of theempire was appeared, the rabbinate tended to the Government of the Grand NationalAssembly of Turkey and then supported the Anatolian rising. Since the Europeancountries did not encourage the Jews in Turkey, the rabbinate, who represents to theTurkish Jews officially, struggled with the Turkish People during the TurkishIndependence War unlike the Christians; the Greeks and the Armenians. However, thedispute among the Jewish people appeared then and some people, in the favour ofZionism, strove with the Christians and the occupying forces and tended to the separatistmovement. The rabbinate never approved the attitudes of the group but occasionally wasobliged to admit requirement of the Zionists. Eventually the Turkish Jews encouraged theTurkish people, whom they lived together for ages, at the hard times.