Türkiye ekonomisinde Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı`nda sanayileşme politikaları (1963-1967)

Abstract

İkinci Dünya Savaşı sonrasındaki gelişmeler ve çok partili parlamenter rejime geçiş hem ekonomi hem de siyaset politikaları için bir dönüm noktası olmuştur. Demokrat Parti'nin politikaları ile 1954-1961 dönemi liberal bir dış ticaret rejimi ile dış dengenin sağlanamadığı, ticaret açıklarının alınan önlemlere rağmen kapatılamadığı, ekonominin günlük, plansız, programsız sürdüğü bir dönem olmuştur. Bu gelişmeler sonucunda 27 Mayıs 1960 sonrasında planlı bir iktisat politikası anlayışıyla sanayileşme ön plana çıkmıştır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye Ekonomisi'nde Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı dönemine kadar uygulanan sanayileşme politikalarının neden ve sonuçlarının ortaya konulması, meclis tutanakları ve basında yer alan haberlerin ışığında Birinci Beş Yıllık Plan döneminde uygulanan sanayileşme politikalarının başarıya ulaşıp ulaşmadığının sorgulanmasıdır. Ekonomik ve siyasal bunalım yıllarından sonra hazırlanan planda dengeli ve kararlı bir ekonomi politikası hedeflenmiştir. Tüm sektörlerin üretim hedefleri belirlenmiş, sektörlerin gelişmesi için çeşitli önlemler alınmıştır. Dönemin koşullarına, meclisteki muhalif görüşlere, basında yer alan olumsuz haberlere rağmen sanayileşme çabasından vazgeçilmemiştir. Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı'nda belirtilen hedeflerin tümüne ulaşılamamasına rağmen, bu dönem Türkiye ekonomisindeki sanayileşme çabaları açısından bir dönüm noktası olmuştur.

Developments after The Second World War and the transition to a multiparty parliamentary regime has become a turning point for both the economy policies and politics in Turkey. The 1954-1961 period with the Democratic Party policies had a liberal foreign trade regime period that external balance can not be achieved despite the measures taken off. The economy had a daily and unplanned activities. As a result of these developments, after May 27, 1960 a planned economy policy has come to the fore with industrialization. The aim of this study is to express the reasons and results of the industrialism policies applied till the First Five-Year Development Plan in Turkish Economy, and to discuss whether the industrialism policies applied in planned period has reached success or not in the light of assembly records and news appeared in the press. The plan, which was prepared after the years of political and economic crisis, aimed a balanced and stable economic policy. Production targets set for all sectors and various measures were taken for development of all sectors. Despite the conditions of the period, opposite views in parliament and news in the press, the industrialization effort had not given up. This period has been a turning point in terms of industrialization efforts in spite of reaching all the targets set out in First Five-Year Development Plan.