Türk mizah dergi ve gazetelerinde siyasi hayata bakış (1923-1946)

Abstract

Türk mizahı Cumhuriyet'in ilanından sonra yeni bir döneme girmiş gelişimini Atatürk ilkelerinin ışığı etrafında şekillendirerek çizgilerinde çağdaş medeniyet serüveninin savunuculuğunu yapmıştır. Bu dönemin mizah dergilerinin zaman zaman çizgilerini dönemin politik şartlarına göre şekillendirdiği anlaşılmaktadır. Klasik dönem olarak adlandırılan bu devir mizahı, günümüz mizahının şekillenmesinde çok önemli bir yer tutar.Çalışmamızda 1923-1946 yılları arası siyasi gülmecesi konu alınarak dönemin mizah basınının siyasi olaylara bakışı hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır. 1923-1925 yılları arasında mizah basını oldukça özgür hareket etmiştir. Bu evrede inkılâplar çizgilerle desteklenmiştir. 1925-1933 yılları arasında ise mizah basını Cumhuriyet tarihinin en kısır devrini yaşamıştır. İç politikadaki dengeler ve muhalif hareketler bu dönemde mizah basınını etkileşmiştir. 1933-1938 dönemlerinde mizah basını yeniden hareketlenmeye başlayacaktır. 1938'den sonra mizah basını savaştan etkilenerek çizgilerini savaşa yoğunlaştırmıştır. Bu nedenle 1946 yılına kadar çizgiler siyasi gülmeceden uzak bir biçimde şekillenmiştir.1923-1946 yılları arasında çıkan bütün gazete ve dergilere ulaşılmaya çalışılmış, dönemin siyasi olaylarının anlaşılmasına yardımcı olacak çok sayıda karikatüre ulaşılmış önemli olanları çalışmamızda değerlendirilmiştir.

Turkish humor has entered a new era after announcement of Republic and has shaped its progress in the light of Atatürk?s priciples and has made advocacy of modern civilization adventure on its lines. It is understood that humor magazines from time to time during this period of time lines shaped by the political conditions. This cycle is called the classical period of humor, a very important role in shaping contemporary humor discretion.Between the years of 1923-1946 in our study about political humor by taking a look at the political events of the period of humor about the pres were given. Humor press between the years of 1923-1925 was quite free to move. In this phase of reforms were supported by lines. Between the years 1925-1933 humor pres has had the most vicious satire period of the Republic. The balance of domestic policy and oppositional movements affected humor press in this period. Between the years of 1933-1938 humor press would have got into motion. After the 1938 humor press intensified its lines into the war because of war. That is why lines until 1946 were shaped in a manner far from political humor.It is tried to reach to all newspaper and magazines published between the years of 1923-1946, and reached a large number of cartoons that will help to be understood the political events of the period and important ones in our study were evaluated.