1945 yılı Türk basınında cumhurbaşkanı İsmet İnönü ve Türk Devrimi

Abstract

1945, İkinci Dünya Savaşı'nın sona erdiği, hem dünyada hem de Türkiye'de büyük dönüşümlerin yaşandığı bir yıldır. Biz de ?1945 Yılında Türk Basını'nda İsmet İnönü ve Türk Devrimi? konulu tezimiz ile, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü yönetimindeki Türkiye'nin bu geçiş sürecine uyum çabalarını inceledik.Bu çalışmayı yaparken dönemin Cumhuriyet, Akşam, Vatan ve Tan gazetelerini, dönem hakkında yazılmış incelemeleri, anıları ve birincil kaynakları tarayıp değerlendirdik. Elde ettiğimiz verileri birbirleriyle olan ilişkileri, birbirlerine olan etkileri ve Türk Devrimi'nin gelişimi bağlamında ele alarak Cumhurbaşkanı İsmet İnönü liderliğindeki Türk Hükümeti'nin yeni dönemdeki eğilimlerini saptamaya çalıştık.Savaş sırasında yoksullaşan köylüleri ve işçileri rahatlatmak için Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu'nun çıkarılması, Çalışma Bakanlığı'nın kurulması ve İş Kazaları ile Mesleki Hastalıklar ve Analık Sigortaları hakkında kanunun kabulü; dış politikada gittikçe artan SSCB baskılarına karşı ABD ve İngiltere'nin desteğinin alınmaya çalışılması; San Francisco Konferansı'na dahil olunması ve BM Anlaşması'nın kabulü yeni koşulların gereğini yerine getirmek yönünde atılan adımlar olarak karşımıza çıktı. Buna, Türkiye'nin hem iç koşullarının hem de yeni uluslararası dengelerin zorlamasıyla tek partili sistemden çok partili demokrasiye geçiş sürecini eklememiz de gerekmektedir.Toplumsal muhalefetin siyasal liberalleşme ve tek partili sisteme son verilerek yumuşatılması, dış politikada yeni dengeler doğrultusunda ilişkiler kurulması geçiş döneminin iyi yönetildiğinin kanıtları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu süreç, Cumhurbaşkanı İsmet İnönü tarafından teşvik ve himaye edilmiş; bu tutum da Türkiye'nin çatışmalar ve toplumsal patlamalar yaşamadan yeni döneme uyum sağlamasını kolaylaştırmıştır. Türk Basını, bu dönemde uluslararası ilişkiler, siyasal ve bireysel özgürlükler, çok partili hayata geçiş, yeni partilerin kurulması tartışmalarını izlemiş, bu tartışmalara katılmış ve kamuoyunu aydınlatma görevini yerine getirmeye çalışmıştır.

The year 1945 did not only mark the end of the Second World War, but also witnessed many transitions both in Turkey and globally. In our thesis titled ?İsmet İnönü and the Turkish Revolution in the Turkish Press in 1945?, we analysed the country?s efforts of harmonization with this transition under the presidency of İsmet İnönü.We reviewed the newspapers of that period; Cumhuriyet, Akşam, Vatan and Tan as well as various studies, recollections and first-hand resources. To understand the tendencies of the Turkish government, led by President İsmet İnönü in the new transition period, we evaluated our findings based on their correlations and their effects on each other within the context of the development of the Turkish Revolution.The legislation of the Land Distribution Law to relieve the burden on the peasants and workers who were impoverished during the war, the establishment of the Ministry of Labour, the introduction of the law on Industrial Accidents and Diseases Insurance, Maternity Insurance, the efforts to get the support of the USA and the UK against the increasing pressure from the USSR in foreign policy, the participation in the San Fransisco Conference, and the ratification of the UN Agreement stand out as steps Turkey took towards fulfilling the requirements of the new era. We should also not forget to mention Turkey?s transition from a single-party system to a multi-party democracy due to domestic and global conjuncture.The facts that social opposition was moderated through political liberalization, the ending of the one-party system and that diplomatic relationships were established based on the new balances of power are proof that the transition period was well managed. This process was encouraged and defended by President İsmet İnönü, enabling Turkey to better harmonize with the new era without conflictions and social explosions. During this period, Turkish press observed and participated in the debates on international relations, political and individual freedoms, transition to multi-party system and establishment of new parties, and tried to play its role of enlightening the public.