Karadeniz kıyılarımız boyunca hidrografik değişimler

Abstract

Bu tez kapsamında, 2004-2009 yılları arasında Karadeniz kıyılarımızda yapılan on bir ayrı seferde, istasyonlardan elde edilen sıcaklık, tuzluluk ve yoğunluğunun zamana ve mekana göre değişimleri incelenmiş ayrıca yüzey ve dip akıntılarının değişimleri yorumlanmıştır. Bunun yanı sıra, deniz çalışması sırasında elde edilen rüzgar verilerinin akıntı verileri ile ilişkisi araştırılmıştır.Bu çalışmada, daha önceki çalışmalarda yapılamadığı kadar kıyılarımıza yakın istasyonlardan, tüm kıyımız boyunca veri toplanmış ve bu veriler çeşitli bilgisayar programlarıyla analiz edilmiş ve grafikler çizilerek zaman ve mekan bazında değerlendirilmiştir.Karadeniz'de elde ettiğimiz sonuçlar, daha önceki yapılan çalışmaların sonuçlarıyla da örtüşmektedir. Özellikle kıyılarımız boyunca görülen Boğaz önündeki ve Sinop'un batısındaki döngülerinin, ve Batum döngüsünün etkileri zamansal ve bölgesel olarak gözlenmiştir.Kıyıya yakın istasyonlarda nehir etkileri daha belirgindir. Batı Karadeniz bölümünde Sakarya, Bartın, Filyos, Yenice nehirleri, Orta Karadeniz'de Kızılırmak ve Yeşilırmak, Doğu Karadeniz'de ise Trabzon-Hopa arasında dökülen akarsular oldukça etkilidirler.Karadeniz kıyılarımızın İğneada'ya kadar uzanan bölümünde, Kuzeybatı Karadeniz orijinli kısmen soğuk ve daha az tuzlu suların etkisi Eylül 2004, Nisan 2005, Eylül 2005, Nisan 2006, Eylül 2006, Aralık 2007, Mayıs 2008, Mayıs 2009'daki ölçüm dönemlerinde belirgindir.Zonguldak ile Sinop illeri arasındaki bölgede gözlenen upwelling yapısı Eylül 2004, 2005, Eylül 2006, Aralık 2007, Eylül 2008 deki ölçüm dönemlerinde izlenmiş olup, bu yapı daha önceki çalışmalarda da sık sık gözlenmiştir. Doğu Karadeniz'de çoğu kez belirgin olan Batum döngüsünün etkisine, Eylül 2004, Nisan 2005, Nisan 2006, Eylül 2008, Mayıs 2009, Eylül 2009'daki ölçüm dönemlerinde rastlanmıştır.

In this thesis, the temporal and spatial temperature, salinity and density variations obtained from the eleven separate cruises performed between the years 2004-2009 along the Black Sea Turkish coasts are studied and more over the surface and the bottom circulations are interpreted. In addition, wind data obtained during the cruises and the surface flows are correlated.In this study, the data collected along the Turkish coasts from the stations located this much near to the shores which could not be studied in the previous studies are processed by several computer programs and by plotting their graphs these data was evaluated on the basis of time and space.The results obtained from the Black Sea, also coincides with the results of the previous studies. Along our coasts, the temporal and regional effects of especially the Strait and Sinop, gyres were monitored.At the stations close to the shoreline, the river affects are more pronounced. In particular, the Sakarya, Bartin, Filyos and Yenice River in the Western Black Sea, the Kızılırmak and Yesilirmak rivers in the Middle Black Sea, and in the Eastern Black Sea region the rivers pouring between Trabzon & Hopa are very effective.In the section extending toward the İgneada, the Northwest Black Sea originated cold and less salty waters are more effective in the periods covering September 2004, April 2005, September 2005, April 2006, September 2006, December 2007, May 2008, May 2009.In the area between the provinces of Zonguldak and Sinop upwelling structure was observed in September 2004, April 2005, September 2005, April 2006, September 2006, December 2007, May 2008, and in May 2009. In the Eastern Black Sea, Batumi gyre that got evident over time, often observed in September 2004, April 2005, April 2006, September 2008, May 2008 and in September 2009.