Çanakkale Savaşı`nda 14.Alay

Abstract

Çanakkale Savaşı, Birinci Dünya Savaşı'nın bir cephesi olarak dünya ve Türkiye tarihinde çok önemli bir yer tutmaktadır. Buna karşın hakkında yapılan araştırmalar nitelik ve nicelik olarak yetersizdir. Bu önemli tarihi vakaya ait gerçeklerin daha fazla açığa çıkarılması amacıyla bugüne kadar akademik olarak yeterince çalışılmamış bir alanda, bir mikro tarih çalışması yapılması hedeflenmiştir. Bu açıdan bakıldığında savaş içinde çok etkin birimler olan alaylara dair bir çalışma yapılması uygun görülmüştür. İncelenecek birlik olarak 14. Alay'ın seçilme nedeni savaş içinde çok önemli mevkilerde yer alması ve önemli taarruzlar sırasında Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün kumandasında bulunmasıdır. 30 Nisan 1915'te savaş alanına giren ve akabinde 1 Mayıs taarruzuna Mustafa Kemal komutasında, merkez birliği olarak katılan 14. Alay, büyük kayıplarına rağmen Bombasırtı'ndaki yerini korumuştur. Savaş alanın Anzak kuvvetlerine en yakın siperlerinde devamlı çatışmalar arasında iken, başka bir büyük taarruz olan 19 Mayıs taarruzunda da yine taarruz mevzinin tam göbeğinde yer almıştır. Çanakkale Savaşı içinde lağım taarruzlarının başlaması anlamında ilk olan 29 Mayıs taarruzu doğrudan 14. Alay tarafından gerçekleştirilmiştir. Daha sonra Bombasırtı'ndan ayrılarak, Ağıldere mevkisinde görevlendirilmiştir. Conkbayırı Muharebesi sürecinin 6 Ağustos'ta başlamasıyla, 14. Alay'ın birlikleri, 1. Tabur Conkbayırı'nda, 2. ve 3. Taburlar Asmadere ile Abdurrahman Bayırı'nda olmak üzere ayrılmışlardır. Conkbayırı'nda 14. Alay'ın 1. Taburu, düşmanı karşılayan ilk birlik olmuştur. 21 Ağustos'tan sonra savaşta çok önemli bir etkinliği kalmayan 14. Alay, 30 Ekim'de cepheden ayrılma yürüyüşüne başlamıştır. Bu çalışmada bütün bu sürece 14. Alay cephesinden bakılarak muharebelerin gerçekleşmesi, başarısızlık nedenleri, komutanlar hakkındaki pek çok bilgi, belgelerle desteklenerek ilk defa ortaya konulmuştur.Anahtar Kelimeler: Birinci Dünya Savaşı, Çanakkale Savaşı, Conkbayırı Muharebesi, 14. Alay, Mustafa Kemal Atatürk, Bombasırtı, siper savaşı.

Çanakkale War has a very important place in the history of the world and Turkey as a frontier of the First World War. However researches done about it are limited in quality and quantity. In order to make the facts of this important historical event more open, it is aimed to carry out a micro-history study which has never been studied in academic terms. From this point of view, it was deemed appropriate to carry out a study on the regiments, which are very effective units in the war. As the unit to be investigated, the reason for the election of the 14th Regiment is that it is located in very important positions during the war and that it is in command of Mustafa Kemal Ataturk, the founder of the Republic of Turkey, during some important offensive. The 14th Regiment, which entered the battlefield on April 30, 1915 and subsequently joined the May 1st offensive under the command of Mustafa Kemal as a central force, maintained its position in the Bombasırtı despite its major losses. While the regiment was in the nearest trenches to the enemy and under the constant fight with them, it was again in the center of the territory in another major offensive, the May 19th attack. After that the attack of May 29th, which was the first in Çanakkale War to mean the beginning of the attack of mine tunnels, was carried out directly by the 14th Regiment. Later on, the regiment left Bombasırtı and was assigned to Ağıldere position. With the beginning of the Battle of Conkbayiri on August 6th, the troops of the 14th Regiment separated as the 1st Battalion in Conkbayiri, the 2nd and 3rd Battalions in Asmadere and Abdurrahman Bayiri. The 1st Battalion of the 14th Regiment in Conkbayiri became the first force to meet the enemy. The 14th Regiment, which did not have any significant activity in the war after 21 August, began its frontal separation march on October 30th. In this study, the whole process was examined by the 14th Regiment's point of view for the first time by supporting the documentary about the realization of the battles, the causes of failure, and information about the commanders.Key Words: World War I, Çanakkale War, Gallipoli War, Conkbayiri Battle, Chunuk Bair, 14th Regiment, Mustafa Kemal Ataturk, Bombasırtı, Quinn's Post, Trench War.